پزشکی سلامت طب

در گفت وگو با طب اصیل مطرح شد مقایسه علمی واکسن فایزر با سایر واکسن ها

طب اصیل

به گزارش طب اصیل عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن مقایسه واکسن فایرز با سایر واکسن های مطرح شده ضد کووید ۱۹، اظهار نمود: در حالیکه اغلب واکسن ها پروتئین Spikeویروس را هدف قرار داده اند و یا مبتنی بر وکتور ویروسی هستند، واکسن فایزر یک snippet در RNA ویروس را هدف گرفته است.
دکتر حسن رودگری در گفتگو با ایسنا با اشاره به اینکه فایزر با ادعای در دسترس قرار دادن واکسن کرونا با اثرگذاری ۹۰ درصد تا آخر ۲۰۲۰ تبدیل به پیشگام رقابت واکسن کرونا در جهان شده است، افزود: این واکسن برخلاف شایعات ویروس ضعیف شده را تزریق نمی کند، بلکه بخشی از ژنوم آنرا برای تحریک ایمنی بکار می برد. این یک واکسن mRNA شامل snippet کوچکی از ژنوم ویروس می باشد. تا بحال بجز فایزر کسی از mRNA استفاده نکرده است و دو واکسن آمریکایی دیگر Novavax و Sanofi-GSK از پروتئین سطح جداری ویروس استفاده می نمایند.
وی ادامه داد: کمپانی های AstraZeneca یا همان واکسن آکسفورد و Johnson & Johnson هم از ژنوم ویروس استفاده می نمایند، ولی از ویروس سرماخوردگی به عنوان vector حامل ژنوم کرونا بهره برده اند.
واکسن mRNA
این دکترای تخصصی ژنتیک ضمن اشاره به انواع واکسن ها در این عرصه، درباره واکسن mRNA، توضیح داد: از این نوع واکسن به عنوان واکسن آینده تعبیر می شود، چون تکنولوژی کاملا نوینی دارد که کمی پیش از این پاندمی ابداع شده بود، این تکنولوژی مبتنی بر ذرات ریز RNA پیامبر از ژنوم کروناویروس جدید است. این mRNA حاوی دستور ساخت پروتئین Spike یعنی همان پروتئین جداریست که ویروس برای ورود به سلول استفاده می نماید. در انسان به طور طبیعی بعد از ورود ویروس کرونا، آنتی بادی ضد این پروتئین ایجاد می شود، ازاین رو واکسن حاوی mRNA که داخل مولکول Lipid قرار گرفته، در بدن آنتی بادی پیشگیرانه می سازد.
به قول وی، واکسن های مبتنی بر ژنوم برتری هایی دارند. اول اینکه بر خلاف واکسن های وابسته به vector (حمال ویروسی) و با واکسن های مبتنی بر پروتئین جداری مستقیما Killer T cell را در سیستم ایمنی تحریک می کنند که این امر کرونا ویروس را بدواً از تکثیر باز می دارد. دوم اینکه واکسن های mRNA در لوله ها و ظروف آزمایشگاهی تولید می شوند و نه در محیط کشت های سلولی، بنابراین به سرعت قابل تولید هستند.
دکتر رودگری، نقطه ضعف واکسن های mRNA را در این دانست که بدن به سرعت آنها را تخریب می کند و واکسن احتیاج به تزریق متعددBooster دارد و خاطرنشان کرد: فایزر دو تزریق با فاصله ۳ هفته را پیشنهاد می دهد. ضمنا واکسن فایزر باید در دمای منفی ۹۴ درجه فارنهایت (۷۰C-) نگهداری شود و مراکز واکسیناسیون باید فریزرهای پیشرفته داشته باشند، در صورتی که واکسن کمپانی مدرنا احتیاج به فریزر منهای ۴ درجه فارنهایت (۲۰C-) دارد.

واکسن های سنتی مبتنی بر پروتئین
وی در مورد واکسن های سنتی مبتنی بر پروتئین هم اظهار داشت: این واکسن ها از دهه ۸۰ میلادی با کار بر روی واکسن هپاتیت شروع شدند. کمپانی های Novavax و Sanofi-GSK واکسن ضد پروتئین S کرونا را در سلول حشرات کشت می دهند. سپس واکسن تخلیص و آماده تزریق می شود. هر دو واکسن برای تقویت تحریک ایمنی نیازمند مواد شیمیایی کمکی در ساختار خود هستند. اما در یخچال های عادی قابل نگهداری اند. این تکنولوژی مطمئن ولی کند است. این دو کمپانی در دسامبر ۲۰۲۰ فاز سوم کلینیکال ترایال را تکمیل می کنند و عقبتر از فایزر هستند.
واکسنهای وابسته به Vector
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات ژنومیک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن اشاره به واکسن های وابسته به Vector، بیان نمود: به جای تزریق مستقیم پروتئین S، این واکسن از یک ویروس کمتر بی ضرر است، همانند آدنوویروس سرماخوردگی بعنوان حمال استفاده می نماید. ژن پروتئین S را روی آدنوویروس سوار کرده و تزریق می کنند. البته آدنوویروس قبل از تزریق از کار انداخته می شود تا در بدن تکثیر نشود و فقط آنتی بادی ضد پروتئین Spike ایجاد می شود.

وی تصریح کرد: این تکنولوژی ایمنی قوی را بدون استفاده از مواد شیمیایی جانبی ایجاد می کند، به شرطی که دوز آن زیاد و کافی باشد، ولی نه آنقدر که بدن عکس العمل ایمنی بیش ازحد نشان دهد. البته اگر بدن قبلا با آدنوویروس بکار رفته برخورد داشته، امکان دارد بلافاصله واکسن را از کار بیندازد، بنابراین واکسن آکسفورد از آدنوویروس نوعی شامپانزه بهره برده است. واکسن آکسفورد دو دوز با فاصله ۴ هفته لازم دارد، ولی جانسون & جانسون فعلا یک دوز پیشنهاد می دهد. اصولا دوز دوم به علت برخورد بدن با آدنوویروس در دوز اول امکان دارد بلافاصله توسط سیستم ایمنی در دوز دوم خنثی شود.
دکتر رودگری با تکیه بر اینکه در مجموع واکسن باید بیشتر از ۵۰ درصد تاثیرگذاری داشته باشد تا مجوز FDA بگیرد واحتمالا با ۷۵ درصد اثر بتواند زنجیره انتقال را بشکند، اظهار نمود: نتیجه می گیریم که به کمک واکسن و رعایت نکات بهداشتی می توان پاندمی را بزودی مغلوب کرد، ولی در عین حال تجربه نشان داده که تبلیغات شرکتهای دارویی هم متاسفانه آلوده به سودجویی است. همچون شرکت ۱۵۰ ساله Pfeizer که تولیدکننده داروهای معروفی چون Advil، Viagra، Xanax، Zoloft است، سابقه محکومیت های گوناگونی دارد که آنرا رکوردار تخلفات دارویی کرده و فقط در سال ۲۰۰۹ مجبور به پرداخت غرامت ۲/۳ بیلیون دلاری شده است. بنابرین کماکان رعایت نکات بهداشتی در صدر اقدامات پیشگیرانه است.
منابع:
drugwatch.com
businessinsider.com
pfeizer.com

منبع: