نقش روش های کمک باروری در بروز حاملگی های هتروتوپیک

به گزارش طب اصیل یک متخصص زنان، زایمان و ناباروری ضمن تشریح عوامل موثر در بروز حاملگی های خارج رحمی، به توضیح حالتی نادر از این نوع حاملگی پرداخت و اظهار داشت: در این حالت نادر، همزمان یک سلول تخم در رحم و یک سلول تخم دیگر در محلی خارج رحم آغاز به رشد می کند.
زهره داوودی مقدم در گفتگو با ایسنا، در معرفی انواع حاملگی های خارج رحمی، اظهار داشت: حاملگی خارج رحمی به حالتی از حاملگی گفته می شود که سلول تخم در هر محلی به جز رحم رفته و در آنجا رشد کند؛ رشد و تکثیر سلول تخم در لوله های رحمی، حفره شکمی، دهانه رحم، محل اتصال لوله رحمی به رحم، روی تخمدان و… و. همگی نمونه هایی از حاملگی خارج رحمی است.
ایشان در ادامه توضیح سایر انواع حاملگی های خارج رحمی، به حالت دیگری اشاره نمود که همزمان یک سلول تخم در رحم و یک سلول تخم دیگر در محلی خارج رحم آغاز به رشد می کنند و بیان نمود: این نوع از حاملگی که به نام هتروتوپیک شناخته می شود، معمولا بروز آن در حاملگی های طبیعی نادر است؛ به صورتیکه از هر ۱۰هزار حاملگی طبیعی شاید یک مورد آن به حاملگی همزمان داخل و خارج رحمی منجر شود. حاملگی هتروتوپیک بیشتر در حاملگی هایی رخ می دهد که سلول تخم به روش های کمک باروری به داخل رحم هدایت شده است.
این عضو تیم تخصصی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، بروز حاملگی های خارج رحمی در روش های کمک باروری را به دلیل وجود مداخلات خارجی برای باروری دانست و خاطرنشان کرد: البته احتمال تک حاملگی خارج رحمی بیشتر از حاملگی همزمان داخل و خارج رحمی است. هنگام تلقیح با انجام عمل «IVF» چند سلول تخم به صورت همزمان وارد حفره رحمی می شود که گاهی اوقات یکی از آنها به لوله رحمی رفته و دیگری وارد رحم می شود.
وی رشد سلول تخم در هرجایی جز رحم را خطرناک و همراه با مشکلات دانست و اضافه کرد: از آنجایی که حاملگی خارج رحمی می تواند به سلامت مادر صدمه برساند باید نسبت به شناسایی هرچه سریع تر آن اقدام نمود. شناخت نشانه ها در تک حاملگی خارج رحمی بسیار راحت تر از حالت حاملگی هتروتوپیک است؛ چونکه در حاملگی های هتروتوپیک بیشتر توجه پزشک به جنین داخل رحم است و همین مبحث سبب می شود بیشتر از ۶۰ درصد موارد خارجی حاملگی هتروتوپیک هنگام پارگی لوله رحمی شناخته شود.
داوودی مقدم بالا نرفتن مناسب هورمون HCG و بروز همزمان دردهای شکمی و لگنی را از نشانه های حاملگی خارج رحمی دانست و اظهار نمود: البته در حاملگی های همزمان داخلی و خارجی از آنجایی که میزان ترشح هورمون HCG به علت وجود یک جنین در داخل رحم میزان مناسبی است، شک به وجود و رشد سلول تخم دیگر کمی دیرتر اتفاق می افتد یا زمانی صورت می گیرد که لوله رحمی پاره شده باشد؛ ازاین رو مادران آبستن باید در سونوگرافی ها با دقت ویژه بررسی شوند. همچین در حاملگی هایی که به روش های کمک حاملگی انجام شده است، رادیولوژیست باید از نوع حاملگی آگاه باشد تا دقت بیشتری هنگام انجام سونوگرافی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه حاملگی هتروتوپیک خطرناک تر از تک حاملگی خارج رحمی است، خاطرنشان کرد: از آنجایی که تشخیص این نوع حاملگی دیرتر اتفاق می افتد، سلول تخم در خارج رحم تا جایی رشد می کند که دیگر محل رشد برایش کوچک شود و به صورت مثال منجر به پارگی لوله های رحمی یا سایر عوارض شود که در این حالت بیمار به خونریزی شدید می افتد که اگر بموقع به بیمارستان نرسد و روند درمانی آغاز نشود می تواند تهدیدی برای جانش باشد.
این متخصص زنان زایمان و ناباروری در مورد روش های درمانی برای رفع این مشکل، اظهار داشت: هنگامی که تک حاملگی خارج رحمی رخ داده باشد می توانیم با تزریق نوعی آمپول، جنینی که در خارج از رحم رشد کرده را خارج نماییم و جان مادر را نجات دهیم؛ اما در حاملگی های هتروتوپیک، تزریق دارو منجر به مرگ جنین داخل رحم هم می شود که همین مساله سبب می شود نتوانیم از این روش درمانی استفاده نماییم. بنابراین باید جنین دوم را از راه لاپاراسکوپی یا جراحی و باز کردن شکم مادر خارج نماییم که در این حالت هم احتمال سقط جنین داخل رحم تا ۳۰ درصد افزایش می یابد.