جولان دیابت در گیر و دار غفلت از آموزش

به گزارش طب اصیل، آمارهای رسمی وزارت بهداشت از شیوع بیماری دیابت بعنوان یکی از بیماری هایی که «قاتل خاموش» نامیده می شود، حکایت دارد به صورتی که مبتلا شدن به این بیماری با رشد ۳۰ درصدی در پنج سال قبل روبه رو بوده و شمار مبتلایان را به بیشتر از ۲۰ میلیون نفر افزایش داده است.
گروه جامعه ایرنا – مرض قند یا همان دیابت با شیوع یک نفر از هر ۱۰ نفر، سهم بالایی از بار بیماری های غیرواگیر در دنیا را در اخیار دارد؛ این بیماری که از آن بعنوان بیماری سبک شهرنشینی هم یاد می شود، بعد از توسعه زندگی شهری شیوع بسیار زیادی بین مردم داشته است.
کم تحرکی، چاقی، استعمال سیگار، الکل، رژیم های غذایی فرآوری شده رایج امروزی و همینطور کاهش مصرف میوه، سبزی و غذاهای سالم از مهم ترین علل شیوع دیابت ذکر شده است؛ فدراسیون بین المللی دیابت و سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۱ میلادی و در جواب رشد روز افزون دیابت در دنیا، روز ۱۴ نوامبر (۲۳ آبان) را به نام روز جهانی دیابت نامگذاری کردند.
دیابت بعنوان یکی از مهم ترین دلایل مرگ ومیر و بیماری در سراسر دنیا، بار اقتصادی سنگینی بر سیستم بهداشت و درمان تحمیل می کند؛ بنابراین، انجام مداخلات مبتنی بر جمعیت به منظور جلوگیری از بروز دیابت، افزایش تشخیص زودرس، تغییر در شیوه زندگی و استفاده از مداخلات دارویی جهت جلوگیری یا تأخیر در پیشرفت عوارض ناشی از بیماری بسیار حائز اهمیت می باشد.
طبق آمار بهداشت جهانی شیوع دیابت در بزرگسالان جهان ۸.۸ درصد است که از این تعداد حدود ۹۰ درصد آن دیابت نوع ۲ است. بر مبنای آمارهای ثبت شده، سالانه در ایالات متحده آمریکا حدود ۲۰۰ هزار نفر به علت عوارض دیابت می میرند.
این بیماری شایع ترین علت بیماری های قلبی عروقی، سکته ها، نارسایی کلیه، کوری و قطع اندام است. بیماران دچار دیابت دو برابر افراد عادی دچار بیماری قلبی شده و دو برابر افراد عادی به علت بیماری قلبی فوت می کنند.
دیابت یک بیماری مزمن ناتوان کننده به حساب می آید که عوارض بسیاری مانند صدمه های قلبی عروقی، چشمی، کلیوی، زخم های دیابتی و نابینایی را به همراه دارد. دیابت یک بیماری مزمن ناتوان کننده به حساب می آید که عوارض بسیاری مانند صدمه های قلبی عروقی، چشمی، کلیوی، زخم های دیابتی و نابینایی را به همراه دارد و هزینه های فراوانی را هم بر خانواده ها و جامعه تحمیل می کند.
البته نکته امیدوارکننده در رابطه با دیابت اینست که این بیماری با روش های پیشگیرانه و درمانی قابل مهار است. سازمان بهداشت جهانی هم در هدف گذاری های خود اظهار امیدواری کرده که شیوع آن تا سال ۲۰۲۵ میلادی متوقف شود.
آمارها نشان داده است که شیوع دیابت در کشور، به طرز نگران کننده ای رو به افزایش است. بنابراین کارشناسان این حوزه اعتقاد دارند که برای بهبود این روند در کشور ضروری است تا سیاستی در جهت آگاهی رسانی افراد اتخاذ شود و در عین حال روش های درمانی مطلوبی برای مبتلایان به این بیماری درنظر گرفته شود.
بطوریکه علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این حوزه اخطار داد: ۱۳ میلیون و ۶۴ هزار نفر هم پیش دیابت دارند و اهمیت بیماری های غیرواگیر بخصوص دیابت باید جدی گرفته شود تا در مقابل بیماری های واگیر صدمه پذیری کمتری داشته باشیم.
وی افزود: مطالعات ۲۰۲۱ میلادی نشان داده است از هر ۱۰ نفر در دنیا، یک نفر دچار دیابت بوده و این هشداری برای حوزه سلامت است و اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در زمینه تشخیص زودهنگام دیابت می تواند در جلوگیری از این بیماری موثر باشد.
رئیسی با اشاره به اینکه دیابت بیماری غیرقابل کنترلی است، افزود: بحث دیابت بسیار جدی است و باید به آن توجه اساسی شود چونکه این بیماری به علت شیوع رو به بالا آن نمی توان در مورد آن پیش بینی نمود.
وی ضمن اشاره به تدوین سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر در کشور، اظهار داشت: کاهش ۲۵ درصدی مرگ و میر تا سال ۲۰۲۵ میلادی یکی از مهم ترین اقدامات این سند ملی بوده و ثابت نگاه داشتن میزان شیوع دیابت و کاهش عوامل خطرساز، افزایش پوشش درمان بیماران دیابتی، تشکیل پرونده الکترونیک و زیر پوشش قرار گرفتن داروهای این بیماران همچون انسولین، سرنگ، وسایل مصرفی از اهداف چارچوب ملی ارائه خدمت در بیماری دیابت است.
رئیسی از تربیت بیشتر از هزار آموزش دیده دیابت اطلاع داد و خاطرنشان کرد: ۶۵ درصد بیماران توسط بهورزان و مراقبان سلامت قند خونشان در شبکه های بهداشتی و درمانی کنترل می شود و این آمار خوبی است.

تاخیر در تشخیص حدود ۶۰ درصد هزینه های دیابت را افزایش می دهد

تشخیص بموقع از عوارض دیابت می کاهد

شکوفه نیک فر مدیر گروه اقتصاد و مدیریت دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در این حوزه معتقد است: این که بیماری در زمان مناسب تشخیص داده شود، کمک می نماید که بهترین درمان را برای آن درنظر گرفت. در واقع اگر بیماری بموقع تشخیص داده شود می تواند از عوارض آن به میزان زیادی کم کند.
وی افزود: علاوه بر درمان باید کیفیت زندگی، پیچیدگی هایی که به خاطر عدم درمان ایجاد شده هم برای بیمار درنظر گرفته شود. تحقیقات نشان می دهد هزینه هایی که برای هر یک سال تاخیر در درمان آغاز می شود حدود ۵۰ درصد به هزینه های بعدی مثل بستری در بیمارستان، رفتن به اورژانس و دارو درمانی اضافه می کند و همین تاخیر در تشخیص حدود ۶۰ درصد از هزینه های مشکلات ناشی از دیابت را زیاد می کند.
شاید دیابت خود به تنهایی بیماری خیلی گرانی نباشد اما بعدها مشکلات قلبی و عروقی، دیالیز، پیوند اعضا، مشکلات چشم و از کار افتادگی را به همراه دارد که همین مشکلات هزینه های زیادی را برای فرد بوجود می آورد.

مدیر گروه اقتصاد و مدیریت دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: خیلی از مسائل توسط فرد بیمار جدی گرفته نمی گردد. کاهش وزن، مراقبت زخم، مراقبت از عوارض بیماری بعضی از مواردی است که باید در برنامه روتین فرد دچار دیابت قرار گیرد که بسیاری افراد از آن غافل هستند.
نیک فر اضافه کرد: شما تصور کنید اگر فرد بیمار در خواب گرفتار افت قند شود سلول های مغزی گرفتار صدمه شده و بیمار بسمت فراموشی می رود که این مورد اهمیت توجه به این بیماری را بیشتر از پیش می کند. این در حالیست که جامعه سالمندی ما درحال گسترش است و ما کمربندی از متولدین دهه ۶۰ داریم که به کهنسالی و دیابت نزدیک می شود و در نتیجه هزینه های درمان بشدت بالا می رود.
وی افزود: ما دیابت را جدی نمی گیریم چون که جای آموزش در کشور خالی است. هیچ چیز به اندازه آموزش نمی تواند در اصلاح سبک زندگی افراد دیابتی اثرگذار باشد. تنها آموزش می تواند مجموعه ای از مشکلات دیابت که به صورت پیوسته خانواده با آن درگیر است را کم کند.
آگاه سازی یک نیاز اساسی
باید به این نکته هم توجه داشت که آموزش و آگاه سازی عموم مردم نسبت به این بیماری، نقش بسیار زیادی در کاهش شیب ابتلاء به دیابت در کشور دارد. این آموزش باید مشتمل بر سبک زندگی سالم، راه های پیشگیری از ابتلا، نشانه های اولیه بیماری، انجام آزمایش های غربالگری و درمان بموقع و اصولی باشد.
در شرایط کنونی اختلاف بین برآوردهای انجام شده در مورد تعداد مبتلایان به دیابت و تعداد مبتلایان ثبت شده نشان داده است که خیلی از افراد دچار دیابت و پیش دیابت در کشور وجود دارند که خود هم از وضعیت سلامت خود بی خبر هستند.
تشخیص بموقع و مبادرت به درمان ابتدایی و اصولی این افراد در این مرحله، می تواند از بروز خیلی از صدمه های آتی و تحمیل هزینه های گزاف به نظام سلامت کشور جلوگیری نماید.

منبع: