چند نکته در رابطه با حفظ تعادل آب و املاح بدن در ماه رمضان
به گزارش طب اصیل، در روزهای روزه داری تاکید می شود که در فاصله افطار تا سحر، جهت جلوگیری از کم آبی بدن و حفظ عملکرد کلیه ها بخصوص در بیماران کلیوی، لازم است مایعات کافی بخصوص آب مصرف شود؛ ازاین رو مهم می باشد که بدانیم چطور می توان از به هم خوردن تعادل آب و املاح بدن در ماه رمضان جلوگیری کرد؟
به گزارش طب اصیل به نقل از ایسنا، عملکرد صحیح کلیه ها برای بدن بسیار حیاتی می باشد و اعضای بدن برای کارکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند.
عملکرد کلیه ها به سه دسته کلی تقسیم می شود:
– کلیه ها آب بدن را تنظیم می کنند. برای عملکرد مطلوب بدن، لازم است که حجم آب و مایعات بدن به دقت تنظیم شود. یکی از مهم ترین وظایف کلیه ها دفع آب اضافی یا حفظ آب بدن و ایجاد تعادل در مایعات بدن است.
– کلیه ها خون را از مواد زاید تصفیه می کنند. کلیه ها با تنظیم دفع املاح، تعادل املاح خون را تنظیم می کنند و به این صورت غلظت املاحی مانند سدیم و پتاسیم را که برای سلامتی و تعادل مایعات بدن ضروریست در حد معینی حفظ می نماید. کلیه در تنظیم کلسیم و فسفر مورد نیاز برای سلامتی استخوان هم دخالت دارد. افزایش غلظت مواد زاید و برخی داروها برای بدن سمی است. مواد زایدی مانند اوره، کراتینین و اسید اوریک برای حفظ سلامت و عملکرد طبیعی اندام ها باید از بدن دفع شوند. کلیه ها این مواد زاید را از خون برداشته و از راه ادرار دفع می کنند. افزایش میزان این مواد زاید در خون به بالاتر از حد معمول یا تغییر مقدار کراتینین ادرار، می تواند نشانه نارسایی و اختلال در کار کلیه ها باشد و به همین جهت میتوان میزان این مواد در خون یا میزان دفع بعضی از آنها را در ادرار بعنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد کلیه ها در نظر گرفت.
– کلیه ها هورمون می سازند. کلیه های سالم پیام رسان های شیمیایی مهمی به نام هورمون ها را هم می سازند. این هورمون ها در جریان خون گردش کرده و برخی از عملکردهای بدن مانند فشار خون، ساخت گلبول های قرمز و جذب کلسیم از روده ها را تنظیم می کنند.
با توجه به عملکرد کلیه ها بخصوص دفع آب، املاح اضافی و مواد زاید از بدن، کاهش مصرف آب، مایعات و غذا در مدت طولانی از روز و تغییرات رژیم غذایی، امکان دارد عملکرد کلیه ها را تحت تأثیر قرار دهد.
روزه داری چه اثری بر تعادل آب و املاح بدن دارد؟
روزه داری امکان دارد سبب تغییر در تعادل آب و املاح خون افراد روزه دار شود. عواملی که تعادل مایعات بدن را در ماه رمضان تحت تاثیر قرار می دهند، عبارتند از:
– مصرف آب و مایعات
– شرایط آب و هوایی و درجه حرارت محیط
– تعریق ناشی از فعالیت فیزیکی
چگونه میتوان از به هم خوردن تعادل آب و املاح بدن در ماه رمضان جلوگیری کرد؟
با رعایت موارد زیر میتوان از برهم خوردن تعادل آب و املاح بدن در ماه رمضان پیشگیری کرد:
– دریافت آب و مایعات کافی در فاصله افطار تا سحر
– پرهیز از حضور در محیط های گرم
– اجتناب از فعالیت بدنی شدید بخصوص در آب و هوای گرم
روزه داری در بیمارانی که پیوند کلیه شده اند، باید با نظر و صلاح دید پزشک متخصص صورت گیرد. در مجموع باید با عنایت به فصل سال و شرایط آب و هوایی و همینطور با مشاوره پزشک متخصص جهت تغییر دز و زمان مصرف داروها انجام گیرد.
بنابر اعلام پژوهشکده علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، در نهایت باید توجه کرد که در افراد سالم روزه داری ماه رمضان اختلالی در کارکرد کلیه ها بوجود نمی آورد. در عین حال در بیماران مبتلا به بیماری های شدید کلیوی روزه داری سفارش نمی شود و بطور قطع باید نظر پزشک متخصص لحاظ شود. بیماران مبتلا به اختلالات کلیوی که بیماری آنها کنترل شده است، باید با پزشک متخصص خود مشورت کنند و در صورت اجازه پزشک، با رعایت برخی نکات و سفارش ها می توانند مبادرت به روزه داری کنند.
همینطور باید آموزش های کافی در مورد علائم کم آبی و اقدامات لازم در صورت مشاهده آن علائم به بیماران داده شود. بیماران باید با پیروی از یک رژیم غذایی کامل و صحیح، سفارش های تغذیه ای مناسب برای هر درجه از نارسایی کلیوی را به دقت رعایت نمایند.