دلیل چاقی و اضافه وزن کودکان را بشناسیم

رفتارهای غذایی نامناسب، مصرف غذاهای چرب و پرکالری، تنقلات کم ارزش و نوشیدنی های پر انرژی، افزایش بی تحرکی کودکان و نشستن طولانی مدت در مقابل فرستنده های صوتی و تصویری و بازی های کامپیوتری زمینه اضافه وزن و چاقی را در کودکان فراهم نموده است.
به گزارش خبرنگار بهداشت و سلامت ایرنا، گزارش های وزارت بهداشت نشان میدهد در چهار دهه گذشته، دختران و پسران نوجوان ایرانی در شاخص اضافه وزن از رتبه ۹۶ و ۱۰۵ در جهان به ترتیب به رتبه های ۶۸ و ۸۱ رسیده اند که نشانگر صعود ۲۸ و ۲۴ پله ای در اضافه وزن است.
همچنین شیوع اضافه وزن در دختران نوجوان ایرانی طی این مدت، از ۶ درصد به بالای ۲۶ درصد و در پسران ایرانی از سه درصد به ۲۴ درصد رسید که حاکی از افزایش بیش از ۲۰ درصدی میزان شیوع اضافه وزن است.
کارشناسان حوزه سلامت هشدار می دهند عوارض چاقی از نظر عامل مبتلاشدن به بیماریهای غیرواگیر مختلف، فاجعه بار و دارای هزینه های اقتصادی بسیار سنگین بوده و حدود ۷۰ درصد کل مرگ های قابل انتساب به اضافه وزن و چاقی در زنان و مردان، مربوط به بیماریهای قلبی عروقی است.
به گفته آنان، از بین تمامی مرگ های ناشی از دیابت، ۹.۵ درصد در افراد چاق رخ داده و ۴.۵ درصد در افرادی بوده که نمایه توده بدنی زیر ۳۰ داشته اند. بیماری مزمن کلیوی و سرطان ها نیز علت کمتر از ۱۰ درصد مرگ های قابل انتساب به چاقی و اضافه وزن بوده اند.
عوارض افزایش تصادی اضافه وزن
سید ضیاءالدین مظهری نایب رییس انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران دراین زمینه به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: افزایش تصاعدی اضافه وزن و چاقی، کودکان و نوجوانان را نیز مانند بزرگسالان در معرض مبتلاشدن به افزایش چربی خون، پرفشاری خون و گرفتگی سرخرگ های خون رسان به ارگان ها و اندام های حساس بدنشان قرار می دهد.
وی گفت: شروع دیابت سریع به خصوص نوع ۲، حساسیت، مبتلاشدن به آلرژی، بیماریهای خود ایمنی به ویژه در کودکان پنج ساله نیز به فراوانی مشاهده می شود و کودکان چاق مشکل تنفسی داشته، آسم و وقفه تنفس سلامتی و زندگی آنها را مورد تهدید قرار می دهد.
مظهری افزود: بلوغ زودرس از عوارض دیگری است که کودکان چاق گریبانگیر آن می شوند و به بازی نگرفتن آنها از جانب کودکان همسال یا احساس خود کم بینی ناشی از تحقیر دایمی آنها به سبب اضافه وزن در میان خانواده و در خارج از خانواده، آنها را به عدم فعالیت، گوشه گیری بیشتر و دوری کردن از سایر همسالان سوق می دهد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران اشاره کرد: بی تحرکی توام با رژیم های غذایی نادرست و استفاده از غذاهای مملو از انرژی و کم تراکم از نظر مواد مغذی مورد نیاز رشد کودکان، تماشای زیاد تلویزیون و خوردن خوراکی های بی ارزش تبلیغ شده در لابه لای برنامه های هیجان انگیز، بیش خوری و بدخوری در حین تماشای تلویزیون و گرایش به همه چیزخواری تحت تاثیر تبلیغات و آگهی های تجاری، گرایش به مصرف بیشتر غذاهای آماده و نوشابه های گوناگون، دیر خوابیدن و کم خوابی های شبانه و عدم نظم و رعایت توالی وعده های غذایی به خصوص حذف صبحانه در منزل از فاکتورهای مهم چاقی در کودکان است.
شیوع چاقی در کودکان نگران کننده است
رضا ملک زاده استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و پژوهشگر نیز دراین زمینه اظهار داشت: شیوع نگران کننده اضافه وزن و چاقی در کودکان ما ناشی از اصرار خانواده ها بر پرخوری فرزندان و در کنار آن، کم تحرکی و کمبود شدید کارهای فیزیکی کافی در نوجوانان به ویژه در میان دختران، به دلیلهای گوناگون همچون کمبود امکانات و زمینه های فرهنگی برای ورزش مستمر آنها است.
وی اضافه کرد: یکی از مهم ترین سیاست های سیستم سلامت ایران، پیش گیری از بیماریهای مزمن غیرواگیر است که ۸۶ درصد بار بیماریها در ایران را به خود اختصاص داده اند و اهداف این سیاست، توسط کمیته اجرائی، تعیین و دنبال می شوند و در سیاست پیش گیری از بیماریهای مزمن غیرواگیر، توجه بسیار ویژه ای به برنامه های مداخله ای پیش گیری از چاقی و اضافه وزن شده است؛ چونکه رد پای چاقی در خیلی از بیماریها همچون بیماریهای قلبی عروقی، سکته های قلبی و مغزی، فشار خون بالا، دیابت، سرطان های متعدد، بیماریهای مزمن تنفسی و غیره وجود دارد و افراد چاق در هنگام مبتلاشدن به این بیماریها، بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند.
ملک زاده اشاره کرد: چنانچه در اپیدمی کووید۱۹ هم، افراد چاق بیش از سایرین تحت تاثیر عوارض و مرگ های ناشی از این بیماری قرار گرفته اند.
۳۰ میلیون ایرانی دارای اضافه وزن هستند
وی با اشاره به اینکه سرانه مصرف کالری ایرانیها طی چهار دهه گذشته از ۲ هزار به بالای سه هزار کالری رسیده است و ۸۰ درصد جامعه ایران تحرکی کافی و مستمر ندارند، اظهار داشت: شیوع اضافه وزن و چاقی در ایران طی مدت یاد شده، واقعا هراس انگیز شده است. ۳۰ میلیون ایرانی دارای چاقی و اضافه وزن هستند و شمار افراد چاق، ۵.۵ برابر و افراد دارای اضافه وزن، بیش از ۳.۵ برابر شده است.
ملک زاده خواهان پرهیز افراد از پرخوری و فراهم سازی زمینه های لازم برای افزایش کارهای فیزیکی کافی و ورزش مستمر همگانی در کشور شد.