پزشکی سلامت طب

۱۰ اکتبر؛ روز جهانی سلامت روان سلامت روان در جهان نابرابر مهم ترین دغدغه بهداشت جهانی

طب اصیل

طب اصیل: خراسان رضوی بیماری همه گیر کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ منجر به افزایش شدید اختلالات افسردگی و اضطراب در سطح جهانی شد و تاثیر بسیاری بر سلامت روانی افراد ازجمله کارکنان بهداشت روان، افراد دخیل در خط مقدم مقابله با بیماری، دانشجویان، دانش آموزان، افراد تنها و افراد مبتلا به بیماریهای روانی داشته و خدمات در رابطه با اختلال روانی را نیز مختل کرده است.
سلامت روانی افراد با بهزیستی عاطفی، روانی، اجتماعی و حتی جسمی ارتباط دارد. سلامت روان می تواند بر احساس، طرز فکر و نحوه عملکرد تاثیر بگذارد و به ما کمک می نماید تا با دیگران ارتباط برقرار نماییم، با استرس های زندگی کنار بیاییم و انتخاب های سالم داشته باشیم. نتایج بررسی نشان داده است که افراد جوان تر و زنان به سلامت روانی خود اهمیت بیشتری می دهند و برمبنای نخستین برآورد جهانی تاثیرات بیماری همه گیر بر سلامت روان که در نشریه لانست (Lancet) انتشار یافت، اختلال افسردگی و اضطراب در جهان در سال ۲۰۲۰ بیش از یک چهارم بالا رفته است.
موارد اختلال افسردگی شدید و اختلالات اضطرابی در سال ۲۰۲۰، به ترتیب ۲۸ و ۲۶ درصد افزوده شد و زنان بیشتر از مردان و افراد جوان تر بیشتر از گروههای سنی بالاتر تحت تاثیر قرار گرفتند. پیش از همه گیری کووید -۱۹ نیز اختلال افسردگی و اختلالات اضطرابی که می تواند خطر نتایج سلامتی مانند خودکشی را افزایش دهد بعنوان عامل اصلی بار جهانی بیماری بود.
افزایش میزان آلودگی به بیماری کووید -۱۹ و کاهش تحرک افراد با افزایش شیوع اختلال افسردگی و اختلالات اضطرابی همراه بوده است و نشان می دهد، کشورهایی که در سال ۲۰۲۰ بیشتر با این بیماری درگیر شده اند بیشترین شیوع این اختلالات را داشته اند.
نتایج بررسی ها نشان داده است که در غیاب بیماری همه گیر در سال ۲۰۲۰، ۱۹۳ میلیون مورد مبتلاشدن به افسردگی اساسی (۲۴۷۱ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر) در جهان وجود داشته است و پس از شیوع همه گیری این میزان با افزایش ۲۸ درصدی (۵۳ میلیون ابتلاء جدید) به ۳۱۵۳ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر رسیده که شامل بیش از ۳۵ میلیون مورد اضافی مربوط به زنان و نزدیک به ۱۸ میلیون مورد در مردان گزارش شده است. همین طور ۲۹۸ میلیون مورد مبتلاشدن به اختلال اضطرابی درسال ۲۰۲۰ (۳۸۲۵ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر) در سطح جهان وجود داشته است و ۳۷۴ میلیون مورد (۴۸۰۲ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر) و به عبارتی ۷۶ میلیون مورد اضافه مشاهده شده است که حدود ۵۲ میلیون زن و ۲۴میلیون مرد بوده اند.
سلامت جسمی و روانی با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند. خیلی از مسائل مربوط به سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی با افزایش ریسک بیماریهای قلبی و دیابت مرتبط می باشد و برعکس آن نیز درست است؛ بیماریهای مزمن می توانند خطر مبتلاشدن به بیماری روانی را بالا برند. سلامت روان در مقیاس جهانی، به طیف وسیعی از مسائل مختلف اجتماعی مانند شمول اجتماعی، توسعه اقتصادی و حقوق بشر مربوط می شود.

سلامت روان در جهانی نابرابر
بیماری همه گیر کووید- ۱۹ وضعیت سلامت روان افراد را در خیلی از نقاط جهان شدت بخشیده و موارد جدید مبتلاشدن به بیماریهای روانی را افزایش داده و موارد قبلی را نیز بدتر کرده همین طور اختلالات قابل توجهی در خدمات مربوط به اختلالات روانی، عصبی و مصرف موادمخدر به وجود آورده است. همه گیری و عدم قطعیت اقتصادی ناشی از آن بر سلامت روانی خیلی از افراد تاثیر منفی گذاشته و نگرانی هایی را برای افرادی که از قبل با بیماری روانی زندگی می کردند را افزایش داده است.
خیلی از افراد که با فشار بیشتر سلامت روان مواجه بوده اند و دسترسی کمتری به درمان داشته اند بطور نامتناسب تحت تاثیر آثار روانی بیماری همه گیر قرار گرفته اند. این مساله هم اکنون بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد، برای اینکه بیماری همه گیر کووید- ۱۹ نابرابری های طولانی مدت را در سلامت روان برجسته و عمیق کرده و لازم است که تلاش نماییم مراقبت های بهداشت روانی برای همه به واقعیت مبدل شود. با این وجود، دلایلی برای خوش بینی وجود دارد که دولت های سراسر جهان به افزایش خدمات بهداشت روانی باکیفیت در همه سطوح نیاز دارند و تعدادی از کشورها روش های جدیدی برای ارائه خدمات بهداشت روانی به جمعیت خود یافته اند.
موضوع روز جهانی سلامت روان در سال ۲۰۲۱ «سلامت روان در جهانی نابرابر» اعلام شده که فدراسیون جهانی بهداشت روان آنرا تعیین کرده است. موضوع «سلامت روان در جهان نابرابر» با هدف افزایش آگاهی از نابرابری در دسترسی به مراقبت های بهداشت روانی در سطح محلی و جهانی برای افراد حاشیه نشین، خصوصاً برای افرادی که در فقر زندگی می کنند، ارائه می شود. برمبنای داده های سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۶ سالانه نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر بر اثر خودکشی جان خودرا از دست دادند و ۷۹ درصد از خودکشی های جهانی در کشورهای با درآمد کم و متوسط اتفاق می افتد.
سازمان ملل متحد تضمین زندگی سالم و ارتقاء سلامت روان و بهزیستی افراد را یکی از اهداف توسعه پایدار خود قرار داده است. تعداد پناهندگان بین المللی به سبب درگیری های سیاسی و اجتماعی مداوم رو به افزایش است. پناهندگان در معرض چالش های شدید روانی و تجربه های لطمه زا قرار دارند، بدین سبب خطر اختلالات روانی افزایش می یابد. تصور می شود افراد مسن و گروههای مهاجر، بیشتر در معرض انزوای اجتماعی و تنهایی هستند که می تواند موجب بهزیستی روانی بدتر شود.
در زمان شیوع بیماری همه گیر کووید- ۱۹ دسترسی به مراقبت و پشتیبانی از سلامت روان همانند گذشته اهمیت دارد برای اینکه این بیماری تاثیر نابرابری بر سلامتی افراد داشته و چالش های بهداشت روان را بیشتر کرده است که شامل مبتلاشدن به بیماری، ناراحتی، از دست دادن شغل، عدم امنیت شغلی و انزوای اجتماعی به سبب رعایت فاصله فیزیکی می شود البته استفاده از روش های درمانی ازراه دور بالا رفته است اما در بعضی از مناطق محدودیت هایی نیز دارد. طبق اعلام فدراسیون جهانی بهداشت روان (WFMH) بین ۷۵ تا۹۵ درصد از افراد مبتلا به اختلالات روانی در کشورهایی با درآمد کم و متوسط به هیچ خدمات بهداشت روانی دسترسی ندارند.
افسردگی، مهم ترین مشکل در رابطه با سلامت روان
افسردگی یکی از با اهمیت ترین مشکلات در رابطه با سلامت روان است. افسردگی ارتباط تنگاتنگی با استرس دارد و شایع ترین بیماری هاست که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد را تحت تاثیر قرار داده است. افسردگی نحوه عملکرد مغز را نیز تغییر می دهد، بر سیستم ایمنی تاثیر می گذارد و می تواند افراد را در معرض خطر مبتلاشدن به بیماری هایی مانند دیابت، سرطان، بیماری کلیوی و مشکلات قلبی قرار دهد. بااینکه افسردگی یک اختلال روانی است اما در سلامت جسمی و رفاه نیز موثر است. استرس درمان نشده می تواند منجر به مشکلات مختلف روحی و جسمی ازجمله افسردگی و فشار خون بالا و دیابت شود. شناسایی و درمان سریع بیماری افسردگی برای مقابله با تاثیرات آن بسیار مهمست.

روز جهانی سلامت روان ۲۰۲۱
نظرسنجی در ۳۰ کشور نشان می دهد، خیلی از افراد براین باورند که سلامت روانی و جسمانی به یک اندازه اهمیت دارد اما این مساله در خدمات مراقبتی کشورها منعکس نشده است. بطور متوسط هشت کشور از ۱۰ کشور (۷۹ درصد) در ۳۰ کشور جهان عنوان کردند: سلامت روانی و جسمی اهمیت یکسانی دارد اما تنها یک سوم (۳۵ درصد) براین باورند که سیستم های مراقبت بهداشتی کشورشان اهمیت یکسانی به سلامت جسمی و روانی می دهد و بخش بیشتری (۴۲ درصد) معتقدند که مراقبت های بهداشتی سلامت جسمانی اهمیت بیشتری دارد.
کشورهای برزیل، آفریقای جنوبی و کلمبیا ازجمله کشورهایی هستند که مردم آن درباره سلامت روان خود بیشتر فکر می کنند و مردم در کشورهای چین، کره جنوبی، روسیه، آلمان، هلند، فرانسه و سوئد اغلب به سلامت روانی خود فکر نمی کنند. افراد در کشورهای مجارستان (۹۰ درصد)، مکزیک (۸۸ درصد)، کلمبیا (۸۶ درصد)، پرو (۸۶ درصد) و شیلی (۸۶ درصد) براین باورند که سلامت جسمی و روانی آنها به یک اندازه اهمیت دارد.
همین طور افرادی که تصور می کنند اهمیت سلامت روان بیشتر از سلامت جسم است نیز در این بررسی ۱۲ درصد نسبت به ۶ درصد بودند. کشورهایی که بیشترین نسبت افرادی را دارد که می گویند سلامت روان از سلامت جسم مهم تر است شامل عربستان سعودی (۲۶ درصد)، هند (۲۴ درصد)، سوئد (۲۰ درصد)، ترکیه (۱۸ درصد) و برزیل (۱۶ درصد) هستند.
دهم اکتبر هر سال، روز جهانی سلامت روان است و هدف از برگزاری این روز، آگاهی از سلامت روان برای همگان است. به عقیده خیلی از افراد، سلامت روان سومین مشکل مهم بهداشتی جهان است که افراد با آن مواجهند.
منابع

hindustantimes.com

rethink.org

paho.org

mentalhealth-uk.org

who.int

coe.int

scotsman.com

ipsos.com

einnews.com

futurelearn.com

information-age.com

medicalxpress.com

منبع: