به پاس ۵۵۰ روز ایستادگی… آنها را به سخت جانی خود، این گمان نبود بعلاوه فیلم

به گزارش طب اصیل موهایی که هرکدام به خاطر مرگ یک انسان سفید شده است، دست هایی لرزان و چشم هایی که موقع گفتن از پرکشیدن مادر، اشک مهمانشان می شود، گفتن از روحیه ای که دیگر مانند روزهای نخست نیست، دیدن رنج بیماران و تقلایشان برای یک نفس اضافه تر، معضل کمبود تخت و… همه اینها درد و دل پزشکی است که از روزهای نخست انتشار کرونا کنار بیماران بوده است و این روزها دیگر خستگی بر تنش ماسیده است…
به گزارش طب اصیل به نقل از ایسنا، به بیمارستان محل بستری بیماران مبتلا به کرونا رسیده ام و مقرر است با چشم خود ببینم اعداد و ارقامی که هر روز ساعت ۱۴ تایپ می کنم؛ هرکدامشان عزیز یک خانواده است که بر تخت افتاده است و پزشکان و پرستاران بر بالین او سنگ تمام می گذارند تا زنده بماند؛ تا چراغ خانه ای خاموش نشود و خانواده ای سیاه پوش نشود.
از آن روزی که کرونا به ایران رسید… قدم آهسته می کنم و نگاه می کنم. کرونای دلتا در دنیا می تازد؛ اینجا فرقی با آن بیمارستان های صحرایی که در فیلمها دیده ام ندارد. تنها تفاوتش این است که صدای توپ و تانک بلند نیست و خبری از خاکریز و خون های بر زمین ریخته نیست. اینجا انسان ها همچون ماهیان افتاده بر خاک برای ذره ای اکسیژن تقلا می کنند و بدنی که تاب این بی هوایی را ندارد. گاهی حتی فکر می کنم زمان ایستاده است و ما در یک خلاء بی پایان دست و پا می زنیم، می خواهم فکر کنم هنوز هم ۴ پس از ظهر ۳۰ بهمن ۹۸ است و بوق انتظار شماره تلفنی که با آن تماس گرفته بودم با شنیدن یک تکذیب به اتمام می رسد؛ اتفاقی که نیفتاد و خبری که بر سرمان آوار شد و همه ایران خواندیم و شنیدیم: «کرونا به ایران رسید».
حالا اما در پانصد و پنجاه و یکمین روزگی کرونا در ایران میدانیم که همه تصورات ابتدایی ما از کرونا خوش خیالی هایی بیش نبود. هنوز به یاد داریم فیلم هایی که از روزهای اول شیوع بیماری از بیمارستان ها گرفته می شد چگونه بود؛ پزشکان و پرستارانی به غایت امیدوار و سرزنده و همه گمان داشتیم این میهمان ناخوانده در نهایت تا رسیدن تابستان چمدانش را جمع می کند و می رود؛ اتفاقی که نیفتاد و روزهای سخت تری به چشمها آمد…
یک سال و نیمی که هر روزش، روز پزشک بود امروز اما پس از نبردی یک سال و نیمه با کرونا و درست در سربالایی نفس گیر رسیدن به قله پیک پنجم، این روزها کادر درمان خسته تر از هر زمان دیگری است؛ یک سال و نیم است که پزشک و سلامت و کرونا شده سرخط مهم ترین خبرها. یک سال و نیم است که هر روز، روز پزشک است و جای جای بیمارستانها شاهد صحنه هایی است از جانبخشی و جانبازی…
یک سال و نیم است که نفس های به شماره افتاده بیماران، کمبود تخت و گاها دارو، رکوردشکنی پی در پی مرگ و البته دوری از خانواده و حجم بالای کار آنها را بیشتر از هر وقت دیگری تحت فشار قرار داده است. آنها با تمام زخم های روحشان و خستگی های جسمی آیا همان آدم های قبل از ۳۰ بهمن ۹۸ خواهند شد؟ اصلا یادشان مانده زندگی پیش از کرونا چه رنگ و بویی داشت؟
حافظه ای تاریخی به قدمت ۸۶ سال اینجا بیمارستان بهارلو تهران است، بیمارستانی ۸۶ ساله که شاهد اتفاقات بزرگی در تاریخ معاصر بوده است و الان هم تمام قد شاهد از خود گذشتگی ها و ایثار پزشکان و پرستارانی است که در ۱۸ ماه گذشته یک آب خوش از گلویشان پایین نرفته و از نظر جسمی و روحی شرایط خوبی ندارند.
در گفت وگویی به مناسبت روز پزشک هم صحبت پزشکی از این بیمارستان شدیم تا از سختی های این روزهای خود و همکارانش و آنچه در این زمان بر آنها رفت برایمان بگوید.
۳۰ سال بر بالین بیمار دکتر مرتضی عبدوس _ پزشک عمومی و مشاور درمان بیمارستان بهارلو در گفتگو با ایسنا، به حدود ۳۰ سال فعالیت خود در بیماستان بهارلو اشاره نمود و اظهار داشت: در این سال ها بخش های مختلف بیمارستان کار کردم و حدود ۲۰ سال در اورژانس بیمارستان فعال بودم تا این که از سال ۹۰ به سمت کار اجرایی آمدم و الان مشاور درمان بیمارستان بهارلو هستم.
وی ضمن اشاره به فعالیتش در بحران کرونا، اظهار نمود: از پیک های اول تا سوم کرونا در درمانگاه فعال بودم و آن اوایل به پزشکان دیگر کمک می کردم تا بتوانند بیماران را مدیریت کنند. تصور همه پزشکان و کادر درمان این بود که این ویروس معمولاً در سرما می آید و با گرمای هوا خواهد رفت اما، یکی از بزرگ ترین معضلات و پرسش های ما این بود که چگونه ویروس کرونا توانست در سرما و گرما زنده مانده و این گونه گسترش پیدا کند که تصورات ما پیرامون آن غلط از آب درآمد و ویروس همچنان فعال بماند.

کرونا و تصوراتی که نادرست از آب درآمد او روزهای ابتدایی شیوع بیماری را این گونه توصیف می کند: ما از اسفند ۱۳۹۸ با بیمارانی مواجه شدیم که خیلی شبیه به مبتلایان به آنفلوآنزا بودند و این شباهت علایم کرونا و آنفلوآنزا جالب بود که حتی بسیاری از پزشکان را به اشتباه می انداخت. ما حتی یک پزشک متخصص قلب و یکی از پرستاران خویش را به علت همین بیماری از دست دادیم و همه تصور می کردیم کرونا به سادگی رفع خواهد شد ولی تمام تصورات نادرست از آب درآمد.
وی ادامه داد: مردم در پیک اول چندان اهمیتی برای بیماری قائل نبودند؛ هرچند که در پیک اول مشکلات سختی که این روزها در پیک پنجم شاهدش هستیم را نداشتیم. ویروس آنقدر ناشناخته بود که نمی توانستند درک کنند مقرر است چه بلایی سر ملت ها بیاورد.
پزشکان و پرستارانی که پر کشیدند او درباره همکاران شهیدش، اظهار می کند: یکی از شهدا پرستار اورژانس بود که ابتدا فکر می کردیم مبتلا به آنفلوآنزا است و برای استراحت به منزل رفت که متاسفانه حالش بهتر نشد و هفته بعد که مراجعه نمود درگیری ریه بسیار افزایش پیدا کرده بود و علیرغم تلاشهای زیاد برای زنده ماندنش ولی متاسفانه جان باخت. همکار دیگر ما که جراح قلب و عروق بود و در بخش آنژیوگرافی فعالیت می کرد و او هم با تصور این که آنفلوآنزای شدید گرفته است فوت کرد که به احتمال خیلی زیاد بی آنکه مشخص شود، او هم به کرونا مبتلا بوده است.
پنجره ای رو به سیاهی… عبدوس به محل کارش در بیمارستان اشاره می کند و می گوید: مرگ مردم بسیار مبحث سختی برای من است. دفتر اتاق کارم مشرف به حیاط بیمارستان است و روزانه با دیدن کسانی که عزیزشان را از دست می دهند، آزرده خاطر می شوم. نشستن پشت این پنجره و دیدن مردم و شنیدن صدای گریه هایشان برایم ایجاد نگرانی و ناراحتی می کند تا جایی یک روز در هفته کلا بیمارستان نمی آیم. خسته می شوم و شاید اصلا مغزم کار نمی نماید. از زمانی که در اورژانس کار می کردم همیشه می گفتم با مرگ یک نفر تعداد زیادی از موهای سرم سفید می شود، مرگ هرکسی برایم ناراحت کننده است اما چاره ای جز کار کردن نداریم. شاید میزان مرگ و میر در موج اول تا چهارم مانند این موج خیلی زیاد و اذیت کننده نبود و همیشه خوشحال بودم که موج ها به اتمام می رسد درحالی که این موج پنجم خیلی سخت است.
مادر مُرد، از بَس که جان ندارد او درحالی که اشک میهمان خانه نگاهش می شود، ادامه می دهد: من خاطره بسیار بدی از پیک پنجم کرونا دارم، مادر عزیزم متاسفانه حدود ۳ هفته قبل با این که دو دُز واکسن هم تزریق کرده بود و من هم بسیار مراقبش بودم اما در عرض ۴ روز دار فانی را وداع گفت. مادرم تماما تحت نظر بود و شخصا از او مراقبت می کردم و لحظه ای از او غفلت نکردیم. با علایم سکته مغزی گذرا اقدامات درمانی و حتی سی تی اسکن ریه انجام دادیم که هیچ درگیری ریه ای نشان نداد. علت این اقدامات ما این بود که مشاهده کرده بودیم امکان دارد مبتلایان به کرونا با سن بالا گرفتار سکته مغزی شوند ولی در عرض ۷۲ ساعتِ بعد یک دفعه سی تی اسکن مادرم درگیری ریه ۹۰ درصد را نشان داد. علت شدت گرفتن بیماری می تواند به خاطر بیماری زمینه ای یا سن بالای مادرم باشد اما برایم غیرقابل باور است که نتوانستم هیچ کاری برای مادرم انجام دهم و او را از دست دادم.
او با اندوه افزود: هم اکنون دیگر به جایی رسیدیم که به همه تاکید می نماییم حتی با تزریق ۲ دُز واکسن بازهم نکات بهداشتی را به شدت رعایت نمایند. برخی همکاران ما حتی بعد از تزریق واکسن، یک یا دو بار دیگر به کرونا مبتلا شدند ولی خوشبختانه مرگ و میر در آنها نداشتیم. شاید این نوع واکسن هایی که تابحال تزریق شده است نتواند از مبتلا شدن به دلتا کرونا ممانعت کند و باید دستورالعمل ها به درستی رعایت شود.
پیک پنجم، بی رحم تر از همیشه عبدوس با تکیه بر این که مجموعه تجربیات کادر درمان از پیک های قبلی به مدیریت پیک پنجم خیلی کمک کرد، اظهار نمود: با این سطح از انتشار ویروس و میزان بالای مراجعات مردم، همکاران من به علت تجربیات پیشین خوب عمل کردند و می دانستند باید چه کنند، درصورتیکه تجربیات قبل نبود وضع ما در پیک پنجم خیلی بدتر از حالا می شد. شرایط پیک پنجم خیلی سخت است چونکه مردمی که رجوع می کنند علائمشان به کلی با علایم پیک اول تا چهارم فرق می کند. همه می آیند می گویند جلوی کولر خوابیدیم و سرما خوردیم و این یعنی دلتا هیچ علایم خاصی ایجاد نکرده است که بیمار مشکل ریوی پیدا کند و یک دفعه با سی تی اسکن مشخص می شود بدون هیچ علائمی ۶۰ درصد ریه آنها درگیر شده است. تنها حرف مشترک مبتلایان به دلتا کرونا این است که خسته هستند درحالی که در پیک های اول بیمار تب، استخوان درد، بی حالی، سردرد و… داشت.
او افزود: پزشکان و متخصصان عفونی، داخلی و ریه تماس بیشتری با بیماران مبتلا به کرونا دارند اما در بیمارستان بهارلو از سایر گروه های پزشکی هم داوطلب داریم که در بخش کووید۱۹ فعال می باشند و تغییر زیادی در کار پزشکان به وجود نیامده است، اما فکر می کنم پرستاران خسته تر از قبل هستند. تعدادشان تغییری نداشته است و وقتی کسی بیمار می شود و به استعلاجی می رود بار کاری او به گردن دیگران می افتد و باید حواسمان بیشتر به آنها باشد که فرسوده نشوند.
دیگر تحمل نداریم او با تکیه بر این که بیمار مبتلا به کرونا علاوه بر درمان مراقبتی به شدت به روحیه خوب احتیاج دارد، خاطرنشان کرد: در پیک های قبلی جهادگران همراه بودند اما در پیک پنجم این نوع کمک های جهادی کمتر شده است در حالیکه روحیه دادن و رسیدگی به وضع تغذیه بیماران بسیار در بهبود حالشان موثر است.
او افزود: با عنایت به وضعیت فعلی فکر می کنم شاید تا ۵ سال دیگر کرونا ریشه کن نشود و به همین ترتیب فکر نمی کنم پزشکان و به صورت کلی کادر درمان در سالهای آتی روحیه خوبی داشته باشند. خود من حالا دیگر توان و تحمل خیلی چیزها را ندارم و زود خسته می شوم و بطور قطع کسانی که در بخش کووید۱۹ کار می کنند خسته تر از سایرین خواهند بود. پیش از شیوع این بیماری روزهای تولد پزشکان و پرستاران یک جشن کوچک می گرفتیم دورهم جمع می شدیم و یا اقدامات اینچنینی و روحیه بخش دیگر داشتیم، اما آیا حالا این امکان برایمان فراهم است؟ چه کار میتوان کرد که به پزشک روحیه داد؟
او درباره وضعیت پرداخت مطالبات پزشکان هم به ایسنا اظهار داشت: خوشبختانه به همت ریاست فعلی دانشگاه علوم پزشکی تهران، کارانه ها با یک الی دو ماه تاخیر پرداخت می شود و این خوب است چون زمان هایی کارانه با یک سال تاخیر به ما پرداخت می شد. البته یک سری مطالبات کادر درمان مقیم با حدود ۴ ماه تاخیر است. کارانه ها به درآمد بیمارستان و فعالیت پزشک وابسته است. اگر هم اکنون جراح ما در شرایط کرونا کار جراحی ندارد، کارانه اش به شدت کاسته می شود و چه کار می خواهد بکند؟ در این شرایط پزشکان تحت قرارداد ماده ۸۸ که یک ساله هستند، ترک می کنند و می روند چون می بینند در شرایطی که بیشتر بیمارستان زیر بار کرونا است، عایدی ندارند و باید فکری برایشان شود.
او تصریح کرد: تشویقی کووید۱۹ را هم تنها برای کسانی که در این بخش درمانی فعال می باشند قائل شدند؛ البته شاید نتوان ارزش همه چیز را با قیمت تعیین کرد. اگر پزشک یا خانواده اش که تحت خطر هستند گرفتار مشکل شوند دیگر تنها کمک مالی افاقه نمی کند هرچند که شنیدیم این مبلغ تشویقی هم کم است. خوشبختانه معضل کناره گیری از کار را در پزشکان بیمارستان بهارلو نداریم و در تمام رشته های پزشکی متخصص و فوق تخصص داریم.
وی ادامه داد: حالا ۱۳۸ پزشک در این بیمارستان ۳۳۰ تخت خوابی داریم. از این تعداد تخت حدود ۲۲۰ تخت بیماران کرونایی بستری هستند و برای مابقی تخت ها تنها بیمار اورژانسی، زنان و زایمان، مسمومین و NICU نوزادان پذیرش می نماییم. البته در همان بخش مسمومین مجبور هستیم بیمار جنرال بستری نماییم و خدمات عرضه دهیم. در پیک های اول کرونا حتی اورولوژیست بیمارستان آمده بود که در بخش کووید۱۹ کار کند و الان هم دو متخصص قلب که غیر مرتبط به کووید۱۹ هستند در حال فعالیت در بخش کرونا هستند.

روزی ۶۰۰ مرگ رسمی؛ چرا ماسک نمی زنید؟ او با ابراز تاسف از این که کرونای دلتا به جوان و پیر رحم نمی کند، افزود: مردم باید آگاه باشند، ما در این پیک خیلی جوان می بینیم که به بیماری مبتلا شدند و از دستشان می دهیم و این برای ما خیلی دشوار می باشد. علیرغم همه این حرف ها و هشدارها هنوز خیلی ها ماسک نمی زنند و ساده انگاری می کنند. نزدیک بیمارستان تا میدان راه آهن می روم و می بینم خیلی ها ماسک ندارند درحالی که ما داریم شرایط وحشتناک روزی بیشتر از ۶۰۰ مرگ رسمی کرونا را تجربه می نماییم. رعایت پروتکلهای بهداشتی در کشور ما بسیار ضعیف است. آیا نمی توان از اهرم فشار استفاده کرد؟ درغیر این صورت جوانانمان پرپر می شوند. تعطیلات اندکی کمک می نماید اما آن کسی که مجبور است برود سرکار که درآمد داشته باشد باید خودش مسائل بهداشتی را رعایت کند. تعطیلات مسکن بسیار کوتاهی است و شرایط باردیگر به حالت قبل برمیگردد. تعطیلات و رعایت مردم باید همزمان باشد تا اثرگذار باشد. ما نیاز به تعطیلی حداقل ۱۲ روزه داریم و این تعطیلی های ۶ روزه به پیک فعلی کمکی نخواهد کرد.
وی در مورد معضل کمبود تخت، خاطرنشان کرد: مواردی داریم که بیمار خودش مجبور می شود از بیمارستان برود وقتی که می بیند ۳۰ مریض در نوبت اورژانسی هستند که ۱۴ تا ۱۸ تخت بیشتر ندارد. یا حتی در قسمت درمان سرپایی هم وضعیت همین شکل است و مجبور شدیم مثل بانک ها به مردم شماره بدهیم که تجمع کنترل شود.
تنها مردم مقصرند؟ او افزود: مدام بگوییم مردم؟ نه این گونه نیست، باید کمکشان می کردیم. اگر ووهان توانست اپیدمی را کنترل کند کل شهر را تعطیل کرد و هم حقوق مردم را داد هم به آنها موا غذایی رساند ولی ما نتوانستیم و نمی توانیم چنین نماییم. اتوبوس و مترو هم که آن وضع را دارد، پس فقط از مردم بخواهیم یک سال و نیم ماسک بزنند و هیچ کاری هم نکنند؟ من مدیریت کرونا در کشور را صحیح نمی بینم. اگر دولت درآمد ندارد نمیتوانیم کاری نماییم، اگر درآمد دارد هم مثل بسیاری از کشورها باید درآمد را در اختیار مردم بگذاریم که بیرون نیایند. اما نمی گردد و مردم باید بروند سرکار، بمحض این که یک پیک کاهشی می شود بروید بازار و چهارراه گلوبندک و ببینید چه خبر است.
واکسیناسیونی که دیر آغاز شد وی ادامه داد: از طرفی واکسیناسیون هم خیلی دیر آغاز شد، این روند واکسیناسیون باید دو ماه قبل آغاز می شد که اگر دو ماه زودتر انجام می شد این شدت بیماری را نداشتیم و درگیری کاهش می یافت و حتی اگر مبتلا می شدند حداقل فوت نمی کردند. آمار رسمی می گوید روزانه حدود ۶۰۰ نفر براثر کرونا فوت می کنند اما به نظر من این آمار به شکل غیر رسمی می تواند روزانه تا ۱۰۰۰ نفر هم باشد. هم اکنون درگیر دلتا هستیم اما اگر جهش جدیدتری بیاید که سخت تر باشد برای آن آماده خواهیم بود؟ مسئولین باید به مردم و پیک های احتمالی بعدی فکر کنند. تصورم از پیک پنجم این است که تا دو ماه دیگر همچنان درگیر آن باشیم.
حامیانی از جنس خانواده وی ضمن تشکر از خانواده اش هم اظهار داشت: هیچ گاه به من نگفتند نرو بیمارستان اما خودم همیشه نگرانشان هستم که از راه من بیمار شوند. البته همه خانواده ام به بیماری مبتلا شدند اما خوشبختانه بهبود یافتند.
او افزود: روزها و خاطراتی سخت زیاد داشتیم اما اخیرا یک خانم ۹۰ ساله با ۷۰ درصد درگیری ریه بهبود یافت و مرخص شد و این مورد بسیار ما را خوشحال کرد. حمایت روحی و تغذیه ای عاملهای مهم بهبود حال بیماران هستند.
او در آخر صحبت هایش گریزی به مشکلات تهیه و کمبود دارو در کشور طی روزهای اخیر زد و اظهار داشت: ما در بیمارستان خودمان شرایط دارویی را خوب مدیریت کردیم. زمانی که پیک اول و دوم رخ داد ما حدس می زدیم پیک چهارم و پنجم در راهست و برای تهیه دارو و تجهیزات اقدام کردیم؛ آن وقت افرادی که در راس امور هستند نباید به چنینی موضوعی فکر کنند؟
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی نماید.
فایل آنرا از اینجا دانلود کنید: video/mp4

منبع: طب اصیل