استیصال در بازار سفر نوروز

تبلیغ و فروش سفرهای خارجی و داخلی برای تعطیلات نوروز شروع شده است، درحالی که ستاد ملی کرونا نه تنها هنوز به تصمیمی روشن درباره سفرهای نوروزی نرسیده، بلکه مصوبه ای دارد که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را موظف می کند از انجام تبلیغ و مشوق برای افزایش سفر، نظیر فروش بلیت و تورهای تخفیف دار و امثال آن جلوگیری کند.
به گزارش طب اصیل به نقل از ایسنا، کمتر از سه هفته دیگر تا تعطیلات نوروز باقی مانده است. ستاد ملی کرونا اما هنوز استراتژی خاصی برای سفرهای نوروزی تدوین و تصویب نکرده است. با این وجود وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بعنوان متولی سفر در کشور بارها تاکید کرده که مجوز سفر با تور و رزرو اقامتگاه را از این ستاد گرفته است. آژانس های مسافرتی و هتل ها هم بر طبق این اظهارات مقامات وزارتخانه، تبلیغات سفرهای نوروزی را آغاز نموده اند، برخی حتی تخفیف های ویژه ای گذاشته اند؛ مثلا یک آژانس مسافرتی تبلیغ کرده «تور شش روزه استانبول با قیمتِ بی نظیر! فقط ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان.
با این حال سخنگوی ستاد ملی کرونا این احتمال را مطرح کرده که با ادامه روند موجودِ ویروس کرونا در کشور، سفرهای نوروزی منتفی شود. برای همین علیرضا رئیسی به مردم سفارش کرده «فعلا برای رزرو بلیت هواپیما، قطار و… در نوروز ۱۴۰۰ اقدام نکنید.» این اظهارات، هم مردم و هم شرکتهای گردشگری را سرگردان کرده است.
این استیصال اسفندماه سال قبل هم وجود داشت. از یک طرف مرزها بسته و سفرها و پروازها لغو شد و آژانس ها، هتل ها و شرکتهای هواپیمایی نمی توانستند و یا نمی خواستند پول مردم را برگردانند و از سوی دیگر، مردم چند ماه را در دادگاه و شورای حل اختلاف و اداره های مختلف دنبال پس گرفتن پول شان بودند.
آمار تجمیع شده ای از میزان شکایت ها و زیان مالی واردشده به مردم و تاسیسات گردشگری از محل لغو سفرها در تعطیلات نوروز ۹۹ وجود دارد، هرچند که به قول رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران از دیماه ۹۸ تا مهر ۹۹ حدود ۲۰۴۶ پرونده در کمیته رسیدگی به شکایات در محل این انجمن تشکیل شده که بیشتر آنها شکایت مردم از آژانس های مسافرتی بوده است. مبلغ این شکایت ها اعلام نشده است. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که کمیته مشابهی برای رسیدگی به شکایت ها دارد هم تا کنون از عرضه آمارهای دقیق از میزان شکایت مردم، آژانس های مسافرتی و هتل ها خودداری کرده است و تنها به یک آمار کلی از میزان خسارت واردشده به صنعت گردشگری که ۲۲ هزار میلیارد تومان از زمان شیوع ویروس کرونا تا این اواخر بوده، بسنده کرده است. هتل ها هم هیچگاه درباره میزان شکایت های مردم شفاف سازی نکرده اند. فقط رئیس جامعه هتلداران ایران در آبان ماه میزان خسارت واردشده به صنعت هتلداری کشور را تا آخر شهریورماه ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد کرده است.
بیشتر شرکتهای گردشگری هنوز نتوانسته اند خسارت تحمیلی از تعطیلات نوروز ۹۹ را به خاطر بخشنامه هایی که در آخرین لحظات صادر شد و آنها را در مقابل مردم قرار داد، جبران کنند. برخی از مسافران هم هنوز به پول های شان نرسیده اند. ظاهرا این سناریو برای تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ از پیش نوشته شده است؛ چون که پیگیری ها نشان میدهد هنوز به چاره ای برای تکرار نشدن آن بحران نرسیده اند.
برخی از آژانس داران و هتل داران هم با وجود آن که تبلیغ و فروش سفر و خدمات نوروزی را آغاز نموده اند اما نسبت به آینده تردید دارند. حرمت الله رفیعی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران درباره نگرانی از بابت لغو سفرهای نوروزی و تحمیل یک زیان دیگر، برپایه اطلاعاتی که دارد، گفته است: شرکتهای خدمات مسافرتی تا کنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار پکیج سفر برای تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ فروخته اند، اگر مسیر سفر مسدود شود زیان هنگفت دیگری را متحمل می شوند. او تاکید کرده که اگر سفرها بار دیگر ممنوع شود دولت باید ضرر و زیان ناشی از تورهای کنسل شده را که رقمی بیشتر از ۶۰۰ میلیارد تومان است به آژانس های گردشگری برگرداند.
هتل ها برای حفاظت از خود در مقابل خسارات احتمالی و جلوگیری از ضررهای بیشتر، اخیرا توافق کرده اند که در صورت کنسل شدن رزرو اتاق از جانب مسافر، هتل ها جریمه و خسارتی نپردازند. جشمید حمزه زاده ـ رئیس جامعه هتلداران ایران ـ گفته است: سال پیش به سبب شیوع ویروس کرونا و اعلام تعطیلی هتل های همه شهرهای کشور توسط ستاد ملی مقابله با کرونا، هتل ها مبلغ کنسلی مسافران را پرداخت کردند. اما سال جاری مسافر با علم به شیوع ویروس کرونا مبادرت به رزرو هتل می کند. ازاین رو اگر اتاقی را کنسل کند تابع دستورالعمل و شیوه نامه رزرو مراکز اقامتی خواهد بود و بر مبنای آن باید جریمه کنسلی را بپردازد. مگر این که ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام نماید هتل های یک شهر تعطیل شود. در آن صورت هم باید جلسه ای برگزار شده و تصمیم گیری شود.
حالا با وجود آن نگرانی و سرگردانی هایی که با اخطار و پیش فرض های ستاد کرونا برای احتمال محدودیت و حتی ممنوعیت سفر در تعطیلات نوروز همراه شده است، اما ولی تیموری ـ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ همچنان این سخن خویش را تکرار می کند: دفاتر خدمات مسافرتی با برنامه ریزی قبلی امکان فعالیت در روزهای نوروز با اسکان در مراکز کنترل شده را دارند و با عرضه رزرو از مراکز اقامتی مجاز هم امکان سفر افراد خارج از قالب تورهای گردشگری وجود دارد.
او یادآور شده که ستاد ملی مقابله با کرونا به این سمت رفت که سفرهای نوروزی علاوه بر این که تبلیغ نشوند، تعطیل هم بشوند اما با بررسی های بیشتر و با تنظیم دو پیش شرط، قول داده اند که فعالیت واحدهای گردشگری در روزهای نوروز ۱۴۰۰ ادامه یابد؛ نخست این که با حفظ و حراست از سلامت مردم باردیگر به پیک نرسیم و دیگری رعایت پروتکل ها و سفارش های بهداشتی.
این درحالی است که ستاد کرونا هنوز درباره مدلهای پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای سفرهای نوروزی به تصمیم قاطع نرسیده است. علیرضا رئیسی، سخنگوی این ستاد گفته است: اگر می توانستیم شرایط و رفتارمان در برابر ویروس را کنترل نماییم، می شد دو نوع سفر را انجام داد؛ در نوع اول ثبت نام افراد در تور بود تا حمل و نقل و محل اسکان آنها کنترل شود. در نوع دوم افرادی هم می توانستند با وسیله نقلیه خود اما تحت نظر تور سفر کنند تا محل اسکان شان تحت نظر باشد. این دو نوع سفر می توانست اجرایی باشد، اما در حالت سوم افراد با ماشین خود به خانه یا ویلای خود یا اقوام می رفتند که در این حالت شرایط از کنترل ما خارج بود و در نوع آخر هم افراد با ماشین خود یا وسیله حمل و نقل عمومی به سفر می رفتند و در پارک ها چادر می زدند که این نوع از سفر از ابتدا ممنوع اعلام گردید. هم اکنون مشکل اصلی ما سفر رفتن گروه سوم است. اگر پروتکل ها در دو هفته باقی مانده به خوبی رعایت شود آن وقت شاید بتوان اجازه داد سفرهای نوع یک و دو صورت گیرد اما اگر موفق به رعایت پروتکل ها نشویم دیگر سفرها امکان پذیر نیست.
سخنگوی ستاد ملی کرونا تصریح کرده است: باید در مورد سفرها واقع نگر بود. البته که می دانیم مردم تحت فشار هستند و برخی سه عید است که سفر نرفته اند، عید سال ۱۳۹۸ که سیل آمد، عید سال قبل و سال جاری هم درگیر کرونا و ویروس جهش یافته هستیم و با این شرایط بعید است بتوانیم پیشنهادات مطرح شده در ستاد در مورد سفرهای هوشمند و سلامت را تصویب نماییم.

منبع: