جزییات طرح حاج قاسم سلیمانی برای مقابله با کرونا؛ از محدودیت تردد کرونا مثبت ها تا نحوه پذیرش و ترخیص از بیمارستان

طب اصیل: تشخیص بموقع مخاطرات در فوریت ها و مداخلات سریع و موثر می تواند در بحران هایی مانند کرونا، جان انسان ها را نجات دهد؛ دراین زمینه بهترین و موثرترین راه، جلب مشارکت اجتماعی بوسیله کمک نیروهای بسیج و داوطلب مردمی و سازماندهی محله محور مردم است، اقدامی که از امروز در کشورمان برای مقابله با کووید-۱۹ شروع شده است.

به گزارش طب اصیل به نقل از ایسنا، طرح مدیریت و کنترل اپیدمی کووید-۱۹ به شیوه محله و خانواده محور، مبتنی بر برنامه “هر خانه، یک پایگاه سلامت” از امروز با هدف مدیریت و کنترل اپیدمی کووید ۱۹ بوسیله مشارکت مردمی و هماهنگی بین بخشی و بهره گیری از کمک نیروهای بسیج و داوطلب مردمی شروع شده است.

در عین حال یکی از اهداف اختصاصی این طرح، قطع زنجیره انتقال ویروس با افزایش رعایت پروتکل های بهداشتی است که به این منظور مقرر است در یک ماه اول اجرای طرح به میزان ۸۰ درصد و در سه ماه ابتدایی آن به میزان ۹۰ درصد نسبت به رهگیری و رصد فعال اقدام گردد.

همچنین کاهش حداقل ۳۰ درصدی بستری در یک ماه ابتدایی اجرای طرح و کاهش ۵۰ درصدی آن در سه ماه اول اجرای طرح، کاهش حداقل ۱۰ درصدی مرگ در یک ماه ابتدایی اجرای طرح و کاهش ۴۰ درصدی در سه ماه ابتدایی اجرای طرح و پوشش حمایتی از گروه های در معرض خطر به میزان ۵۰ درصد در یک ماه و ۹۰ درصد در سه ماه ابتدایی اجرای طرح از دیگر اهداف اجرای این برنامه است که با عنوان طرح “شهید حاج قاسم سلیمانی” نیز شناخته می شود.

باید توجه کرد که طرح مدیریت و کنترل اپیدمی کووید-۱۹، با مشارکت بسیج و به صورت محله محور و خانواده محور، منطبق بر نظام شبکه بهداشتی و درمانی و همراه با جلب مشارکت مردمی اقدام خواهدنمود. همین طور در این طرح ضمن رعایت موازین کنترل عفونت، ارائه فعال خدمات و مراقبت ها و جلب همکاری بین بخشی، از ظرفیت برنامه “هر خانه یک پایگاه سلامت” نیز استفاده می شود.
سیاست های جدید در کنترل کرونا و راهبردهای ۷ گانه
ارایه مراقبت ها و خدمات ضروری بهداشتی به صورت حضوری یا غیرحضوری، شناسایی زودهنگام کووید-۱۹ و افراد در معرض تماس نزدیک در خانوار یا محل کار، اعمال قرنطینه خانگی یا غیرخانگی و مراقبت از گروه های در معرض خطر، توسعه درمان سرپایی و ارتقای کیفیت مراقبت های بستری همچون سیاست هایی است که در طرح شهید حاج قاسم سلیمانی دنبال می شود. حال برمبنای دستورالعمل این طرح، راهبردهای هفتگانه ای برای اجرای این سیاست ها اجرا می شود که شامل:

راهبرد اول: تشدید نظارت بر پروتکل های بهداشتی و اعمال قانون؛ شامل نظارت مردمی، نظارت وزارت بهداشت، نظارت بسیج و نظارت سایر دستگاه های مسوول است.

راهبرد دوم: تست گسترده، هدفمند و هوشمند که شامل انجام تست انبوه، تامین کیت مورد نیاز شامل تست آنتی ژن یا مولکولی، تبیین اهمیت انجام تست، تعیین گروه های هدف، افزایش آزمایشگاه های انجام دهنده تست، کنترل کیفی آزمایشگاه های مجری برنامه، انجام تست برای اعضای خانواده فرد مبتلا و برقراری ارتباط برخط بین پرونده الکترونیک سلامت و آزمایشگاه های مجری برنامه است.

راهبرد سوم: بیماریابی فعال، قرنطینه و رهگیری هوشمند که شامل شناسایی هوشمند همه افراد در تماس نزدیک با فرد مبتلا، جداسازی بیماران در خانه، بیمارستان یا نقاهتگاه، رهگیری بیماران و افراد دارای تست مثبت و افراد مشکوک و تماس نزدیک، محدود سازی تردد افراد بیمار و تست مثبت بوسیله جداسازی یا قرنطینه خانگی و یا غیرخانگی، پیگیری هوشمند همه افراد در ارتباط نزدیک با فرد مبتلا، قرنطینه معکوس افراد در معرض خطر است.

راهبرد چهارم: آموزش و اطلاع رسانی و فرهنگسازی که شامل فرهنگ سازی ماندن در خانه، آموزش فاصله گذاری اجتماعی، فرهنگ سازی برای بهره گیری از خدمات سلامت محله محور، آموزش و اطلاع رسانی برای مراجعه و حضور در مکان های مختلف بیرون از خانه، آموزش سبک زندگی در دوران کرونا، اطلاع رسانی فعالیت ها و مکان های استقرار مراکز منتخب، فرهنگ سازی جهت استفاده از خدمات مراکز منتخب در گام نخست و فرهنگ سازی مشارکت فعال در غربالگری و سایر اجزای طرح ملی مقابله با کرونا است.

راهبرد پنجم: حفاظت از گروه های لطمه پذیر شامل سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه ای که این راهبرد هم شامل تامین داروهای مورد نیاز بیماران مبتلا به بیماری زمینه ای، انجام تست در خانه، تامین خدمات مورد نیاز سلامت در خانه، حمایت معیشتی، فرهنگی، معنوی و تامین وسایل حفاظت فردی است.

راهبرد ششم: تعیین و اعلام هوشمند و هدفمند محدودیت ها که شامل شناسایی نقاط تجمع و محدودیت تردد به این نقاط، شناسایی و دسته بندی به روز شهرستان های با احتمال بالای انتقال بیماری (سفید، زرد، نارنجی و قرمز)، برنامه ریزی دقیق برای اعمال محدودیت های هوشمند در تعطیلات، ایجاد ممنوعیت برای افراد با +PCR برای سوار شدن به هواپیما، قطار، مترو، اسنپ و…، تاکید بر اعمال محدودیت ها برمبنای طبقه بندی میزان خطر مناطق و تعطیلی کارهای شغلی سه و چهار با احتمال افزایش انتقال بیماری می شود.

راهبرد هفتم: تقویت پروسه درمان سرپایی و کاهش حداکثری موارد بستری که این راهبرد شامل تقویت زیرساخت های دوراپزشکی و به کارگیری آن، بهره گیری از مراکز خدمات منتخب خدمات جامع سلامت منتخب ۱۶ و ۲۴ ساعته، توسعه و تقویت مراکز منتخب کووید-۱۹ و پایگاه های سلامت، تامین مستمر دارو در مراکز منتخب، پیگیری دو هفته ای افراد مبتلا و دارای تست مثبت، تشویق به اکسیژن درمانی در خانه در دوران نقاهت و جلب مشارکت دستگاه ها و نهادهای حمایتی و خیرین برای تقویت زیرساخت های اکسیژن درمانی در خانه است.
نحوه آموزش و ارتباط با مردم
در عین حال در این طرح مشخص شده که نحوه آموزش به مردم و البته مشارکت مردمی از چه طریقی انجام شود؛

سامانه تلفنی ۴۰۳۰

سامانه تلفنی ۴۰۳۰ وظیفه راهنمایی و آموزش مردم را بر عهده داشته و در زمینه پیشگیری و مراقبت فردی، مراقبت های لازم برای مادران باردار، سلامت روان، تغذیه سالم در دوران کووید-۱۹ و اطلاع رسانی مراکز اختصاصی کووید-۱۹ اطلاع رسانی می کند. در امتداد اجرای طرح فوق ۴۰۳۰ کار تریاژ و راهنمایی افراد در معرض تماس نزدیک و افراد دارای علائم بیماری را برمبنای دستورالعمل های کشوری کمیته علمی کووید-۱۹ بر عهده داشته و ضمن ارائه آموزش های لازم، هدایت افراد نیازمند خدمات اختصاصی را نیز به عهده خواهد داشت.

درگاه اینترنتی Salamat.gov.ir

مردم می توانند روزانه یکبار با بهره گیری از درگاه سلامت نسبت به خودارزیابی علائم و نشانه های کووید-۱۹ اقدام نمایند. در صورت وجود علایمی به نفع کووید-۱۹ پیامک راهنما برای اقدامات بعدی را دریافت کرده و درصورت داشتن پرونده الکترونیک سلامت در نظام مراقبت های بهداشتی درمانی اولیه، بهورز یا مراقب سلامت مربوطه با آنها تماس گرفته و پس از ارزیابی مجدد، آموزش های لازم را داده و پروسه مراقبت و درمان سرپایی را تشریح خواهند کرد. افرادی که علائم شدیدی داشته باشند به نزدیکترین مرکز منتخب کووید-۱۹ ارجاع داده خواهند شد. برای افرادی که فاقد پرونده الکترونیک سلامت هستند مطابق دستورالعمل ابلاغی پرونده سلامت افتتاح و مراقبت های لازم به عمل خواهد آمد.

غربالگری و پیگیری تلفنی

هر بهورز در خانه بهداشت بطور متوسط مسولیت سلامت ۷۰۰ نفر از جمعیت روستایی و هر مراقب سلامت در پایگاه سلامت بطور متوسط مسئولیت سلامت ۲۵۰۰ نفر از جمعیت شهری را بر عهده داشته و خدمات و مراقبت های فعال بهداشتی درمانی اولیه را ارائه می کند و در زمان اپیدمی کووید-۱۹ وظیفه پیگیری فعال و مراقبت جمعیت تحت پوشش خودرا با همکاری فعال پزشک مرکز خدمات جامع سلامت مربوطه بر عهده دارند. بهورز و مراقب سلامت به محض اطلاع از مثبت شدن تست کووید-۱۹ هر فرد از جمعیت تحت پوشش خود، بوسیله سامانه های پرونده الکترونیک سلامت، باید با فرد مذکور تماس گرفته، از رعایت جداسازی و قرنطینه اطمینان حاصل کند و سفارش های بهداشتی را مطابق دستورالعمل های ابلاغی ارائه داده و با اطلاع رسانی به تیم های مراقبت، هماهنگی رهگیری افراد در معرض تماس نزدیک را انجام دهند.

در صورت تامین تست های سریع نیز باید از افراد علامت دار در معرض تماس نزدیک در درب منزل تست به عمل آمده و نتیجه در همان زمان اعلام گردد تا از تردد افراد مشکوک و محتمل در سطح شهر جلوگیری به عمل آید.

افراد نیازمند ویزیت پزشک باید به مراکز منتخب کووید-۱۹ ارجاع داده شوند. برای افراد لطمه پذیر و در معرض خطر که باید قرنطینه معکوس درباره آنها به عمل آید؛ باید درخواست ویزیت توسط تیم های مراقبت در منزل شود. همین طور درصورت نیاز و برمبنای پروتکل های کشوری افراد نیازمند دریافت خدمات بیمارستانی نیز باید با هماهنگی اورژانس پیش بیمارستانی ۱۱۵ به بیمارستان های منتخب کووید-۱۹ ارجاع داده شوند.

بیمارانی که داروی سرپایی مطابق پروتکل کشوری دریافت می کنند، باید ۶ بار در طول ۱۴ روز توسط بهورز یا مراقب سلامت به صورت تلفنی پیگیری شده، از رعایت جداسازی و قرنطینه خانگی اطمینان حاصل شده، وضعیت سلامت آنها در پرونده الکترونیک سلامت ثبت شده و در صورت تشدید علائم مطابق دستورالعمل به مراکز تخصصی کووید-۱۹ ارجاع داده شوند. برای افرادی که نیازمند داروی سرپایی نیستند، باید مطابق آخرین نسخه دستورالعمل مراقبت بیماران سرپایی ۶ بار پیگیری در طول ۱۴ روز به صورت تلفنی انجام شده و ضمن اطمینان از رعایت قرنطینه خانگی، علائم و نشانه های آنها ثبت شده و آموزش های لازم مطابق با شرایط بیمار ارائه شود.

فن آوری اطلاعات

پیرو هماهنگی های به عمل آمده با وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات و همکاریهای در حال انجام، داده های مربوط به افراد با تست مثبت استخراج و از رعایت قرنطینه خانگی اطمینان به عمل خواهد آمد. باید توجه کرد که افراد با تست مثبت باید به مدت ۱۴ روز جداسازی و قرنطینه خانگی را رعایت نمایند. به غیر از مواردی که نیازمند بستری در بیمارستان هستند و یا در مراکز قرنطینه غیر خانگی حضور دارند، داده های مربوط به افراد با تست مثبت مطابق شکل ۱ از مطب ها و کلینیک های خصوصی، آزمایشگاه های خصوصی و دولتی، رادیولوژی های خصوصی و دولتی، سطوح مختلف نظام مراقبت های بهداشتی درمانی اولیه و بیمارستان های دولتی و خصوصی دریافت شده و در پرونده های الکترونیک سطح اول تجمیع می شوند. از این طریق بهورزان و مراقبین سلامت از ابتلای جمعیت تحت پوشش خود اطلاع حاصل کرده و اقدامات مربوط به رهگیری افراد در معرض تماس نزدیک، پیگیری فعال وضعیت بیماری و مراقبت های مورد نیاز و ضروری را به عمل خواهند آورد.

محدودیت تردد برای کرونا مثبت ها
وظیفه اطمینان از انجام صحیح رهگیری، جداسازی، قرنطینه خانگی، پیگیری مستمر و ثبت در سامانه بر عهده کارشناسان ستادی شهرستان خصوصاً کارشناسان مبارزه با بیماریها است. باتوجه به هماهنگی ها و همکاریهای در حال انجام با وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات و تبادل داده با سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت های هواپیمایی، شرکت رجا، مترو و تاکسی های اینترنتی از سوار شدن افراد با تست مثبت به وسایل نقلیه عمومی جلو گیری به عمل خواهد آمد.

علاوه بر این برمبنای تعهدنامه ستاندن شده از بیماران، در زمان نمونه گیری آزمایشگاهی و با همکاری و مشارکت شرکت پست جمهوری اسلامی ایران و تبادل داده بین سامانه های پرونده الکترونیک و سازمان امور اداری و استخدامی و سازمان تامین اجتماعی نامه در خصوص ممنوعیت حضور در محل کار به مدت ۱۴ روز بوسیله پست به محل کار افراد با تست مثبت ارسال خواهد شد.

همچنین باید از بیماران خواسته شود تا اپلیکیشن ماسک را در گوشی خود نصب کنند. بر این اساس با مشارکت اپلیکیشن ماسک و برمبنای گردش کار در مراکز منتخب پاسخ تست کووید-۱۹ بوسیله App Mask به اطلاع فرد آزمایش دهنده خواهد رسید. علاوه بر این، آموزش های مربوط به پیشگیری، مراقبت، محافظت فردی، زندگی با کرونا و مراقبت از یک بیمار کرونائی بوسیله Mask App ارسال خواهد شد.

روش اجرای برنامه محله محور
همانطور که در اصول اجرائی برنامه تاکید گردیده است، گام چهارم بسیج ملی مبتنی بر نظام شبکه بهداشتی درمانی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. نخستین گام در اجرای برنامه منطقه بندی و سازمان دهی نیروی انسانی متناسب با تیم های اجرائی پیش بینی شده است. این امر برمبنای سطوح ارائه مراقبت های بهداشتی درمانی اولیه در روستا و شهر برنامه ریزی می شود. تمامی شهر ها به مناطق با جمعیت تعریف شده تقسیم شده و برای هر منطقه یک نفر مسول تعیین می شود که ترجیحا در مراکز خدمات جامع سلامت منتخب کووید-۱۹ منطقه مستقر شده و مسئولیت مدیریت برنامه را به عهده می گیرد.

در شهرهای کوچک هر منطقه به طور متوسط ۴۰ هزار نفر، در شهر های بزرگ ۸۰ هزار نفر و در کلان شهر ها ۱۲۰ هزار نفر در نظر گرفته می شود. با هماهنگی نیروی مقاومت بسیج یکی از پایگاه های بسیج بعنوان مرکز فرماندهی منطقه انتخاب و ارتباط آن با مرکز خدمات جامع سلامت منطقه برقرار می شود. سازماندهی و برنامه ریزی برای فعالیت کمیته های عملیاتی و تیم های اجرائی با مدیریت مشترک و مشارکتی پایگاه بسیج و مرکز خدمات جامع سلامت منتخب در منطقه تعیین شده، انجام می شود. در مناطق روستایی سازماندهی و برنامه ریزی با محوریت مرکز خدمات جامع سلامت روستایی و خانه های بهداشت و با مشارکت پایگاه های بسیج انجام می شود. باید تلاش شود در امر خدمت رسانی به روستاییان از مشارکت های مردمی و داوطلبین همان روستا بهره گرفته شود.

چنانچه پیش تر اشاره شد خدمات و مراقبت ها در سه حیطه مراقبت، حمایت و نظارت انجام می شود. برای اقدام در این حیطه ها تیم های اجرائی با همین نام شکل گرفته و مطابق با شرح وظایف تعیین شده فعالیت می نمایند. محل استقرار تیم های مراقبتی پایگاه های سلامت به مراقبین سلامت ارتباط داده شده و مسئولیت ارائه مراقبت ها و خدمات در جمعیت ۲۵۰۰ نفری هر پایگاه سلامت را عهده دار می شوند. تعداد تیم های مراقبتی بستگی به تعداد مبتلایان و افراد در تماس نزدیک آنها دارد. برای هر مرکز منتخب حداقل دو تیم مراقبت در منزل تشکیل می شود تا مسئولیت ارائه خدمات و مراقبت در منزل برای افراد با بیماریهای زمینه ای، افراد در معرض خطر و سالمندان را به عهده داشته باشند و با ارائه خدمت در منزل مانع از خروج آنها از منزل برای دریافت خدمات بهداشتی درمانی شوند. محل استقرار تیم های حمایتی پایگاه های بسیج و تیم های نظارتی در مراکز خدمات جامع سلامت است. تعداد تیم های حمایتی به حجم خدمات حمایتی مورد نیاز در منطقه و تعداد تیم های نظارتی بستگی دارد.

در مناطق روستایی با محوریت بهورزان خانه های بهداشت و با جلب مشارکت بسیج و داوطلبین بهداشتی شامل سفیران سلامت خانوار و رابطین سلامت محله تیم های مراقبت و نظارت شکل گرفته و مراقبت های لازم برای افراد مشکوک و محتمل و نظارت از اماکن تهیه و توزیع مواد غذایی را به عمل می آورند. باید تلاش شود که مراقبت ها و نمونه برداری ها در منزل به عمل آمده و از مراجعه و تردد افراد دارای علامت در سطح روستا و یا مراجعه به شهر ها جلوگیری شود. تیم های حمایتی با محوریت پایگاه های بسیج در روستاها تشکیل شده و مسولیت پشتیبانی از افراد در معرض لطمه را عهده دار می شوند. کمیته عملیاتی منطقه مسولیت پشتیبانی از تیم ها را به عهده داشته و برای تامین وسیله نقلیه مورد نیاز و سایر تجهیزات با هماهنگی فرمانداری، بخشداری و دهیاری و مشارکت فعال همه سازمان ها، نهاد ها و ادارات منطقه عمل می کند.

مسئولیت رهگیری و رصد بیماران و افراد در معرض تماس نزدیک با مبتلایان نیز بر عهده تیم های مراقبت است که برمبنای آخرین دستورالعمل رهگیری صورت خواهد گرفت.
وضعیت پذیرش در نقاهتگاه
طبق طرح شهید حاج قاسم سلیمانی که در امتداد کنترل کرونا اجرا می شود، افرادای که نیازمند بستری در بیمارستان نبوده، اما باید جداسازی شده و تحت مراقبت باشند و یا بیمارانی که از بیمارستان ها ترخیص می شوند و باید ادامه درمان و مراقبت های تکمیلی را در منزل سپری کنند، با توجه به این که ممکنست فاقد فضای مناسب برای جداسازی در منزل شخصی بوده و یا توانایی مراقبت از خودرا نداشته باشند، لازم است نسبت به راه اندازی نقاهتگاه های موقت جهت اقامت، مراقبت و آموزش با رعایت موارد ذیل اقدام و گزارش راه اندازی و شروع به کار مراکز مزبور به مسئولین مربوطه ارسال شود. بدیهی است جلب مشارکت و همکاری هتل ها و مهمانسراها و استفاده از ظرفیت ادارات، سازمان ها، سمن ها، خیرین و… در راه اندازی اقامتگاه ها توسط سازمان بسیج در اسرع وقت امری حیاتیست.

افراد واجد شرایط برای حضور در نقاهتگاه

افرادی که مبتلا به کووید-۱۹ تشخیص داده شده اند و امکان جداسازی در منزل ندارند و بیمارانی که پس از ترخیص از بیمارستان با رضایت آگاهانه در صورتیکه واجد یکی از شرایط زیر هستند، می توانند در نقاهتگان حضور یابند.

– عدم امکان جداسازی در منزل

– وجود فرد نقص ایمنی که در محل سکونت بیمار زندگی می کند

– بیمار جز گروه پرخطر از نظر عوارض کووید-۱۹ است

– عدم امکان ارائه خدمات پرستاری در افراد خانواده

الزامات حضور در نقاهتگاه

– فرم ارجاع از مرکز خدمات جامع سلامت منتخب کووید-۱۹

– ارجاع از جانب تیم های مراقبتی با تایید پزشک مرکز خدمات جامع سلامت

– رضایت نامه کتبی که توسط بیمار و همراه وی تکمیل می شود

– خلاصه پرونده بیمارستان یا دستور پزشک معالج برای حضور در نقاهتگاه(در صورت ارجاع از بیمارستان برای ادامه مراقبت)

– به همراه داشتن داروهای درمان کووید-۱۹ تا اختتام دوره درمان به صالح دید پزشک معالج (در صورت ارجاع از بیمارستان)

– به همراه داشتن داروهای مورد نیاز دیگر متناسب با بیماری زمینه ای و…(با دستور نحوه مصرف و مقدار مصرف دارو)

نحوه پذیرش در نقاهتگاه

– ثبت مشخصات بیمار در سامانه های پرونده الکترونیک سلامت

– تشکیل پرونده مراقبت پرستاری

در هر نقاهتگاه یک نفر نیروی مراقب سلامت ۱۶ ساعته به کارگیری می شود. این نیروها می توانند از افراد داوطلب مردمی، بسیجی، هلال احمر، دانشجویان سال آخر و یا عقد قرارداد خرید خدمت تامین شوند. لازم به ذکر است تامین نیروی انتظامی متناسب با وسعت و موقعیت نقاهتگاه امری لازم است.
ترخیص بیمار کرونائی و پیگیری بعد از ترخیص
بیمار باید حداقل ۱۴ روز پس از شروع علائم اولیه ایزوله باشد. در صورت امکان جداسازی در منزل و دستور پزشک معالج، می توان بیمار را با ستاندن رضایت شخصی زودتر از موعد مقرر با ارائه آموزش لازم برای ادامه قرنطینه در منزل ترخیص کرد.

مشخصات بیمار در زمان ترخیص، توسط مراقب سلامت یا کارشناس بیماریهای مقیم در نقاهتگاه در سامانه پرونده الکترونیک سلامت ثبت شده و اگر بیمار زودتر از ۱۴ روز از شروع علائم ترخیص شده، به صورت روزانه توسط مراقب سلامت و به صورت تلفنی تحت مراقبت قرار می گیرد و در صورت برگشت علائم تب، تنگی نفس، کاهش سطح هوشیاری و یا تشدید سرفه مجدداً جهت ویزیت به بیمارستان ارجاع می شود.

منبع: tebeasil.ir