ابتلای سالانه ۵۰۰ میلیون نفر در دنیا به ذات الریه؛ سهم سینه پهلو در مرگ ومیر کرونایی

طب اصیل: رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت درباب نحوه بروز و راه های شناسایی ذات الریه و همین طور احتمال بروز ذات الریه بعد از مبتلاشدن به کرونا، توضیح داد.
دکتر حمیدرضا نجاری به مناسبت روز جهانی ذات الریه در گفتگو با ایسنا، اظهار داشت: سینه پهلو، ذات الریه و یا با اصطلاح علمی پنومونی شناخته می شود که معنای آن التهاب بافت ریه در اثر عامل خارجی مانند یک میکروارگانیسم مانند باکتری، قارچ، ویروس و یا انگل ها است. همه این موارد سبب ایجاد عفونت در بافت ریه می شود.

وی ادامه داد: ریه از دو قسمت مجاری هوایی و کیسه های هوایی تشکیل شده است. در بروز بیماری ذات الریه کیسه های هوایی گرفتار آلودگی می شوند. یک ویروس یا باکتری از منشا دستگاه تنفس فوقانی بر کیسه های هوایی می نشیند و آنرا آلوده می کند.

وی ضمن اشاره به اینکه دستگاه تنفسی شامل دو بخش فوقانی و تحتانی است، اظهار نمود: دستگاه تنفسی فوقانی شامل بینی، مجاری حلقی، حنجره و نای می شوند که مسئول انتقال هوا به کیسه های هوایی یا دستگاه تنفسی تحتانی هستند.

نجاری افزود: از آنجائیکه عفونت، باکتری، ویروس و… عامل خارجی هستند که به دستگاه تنفسی تحتانی وارد شدند، بدن واکنش نشان داده و سلول های ایمنی به این بخش می آیند که سبب تجمیع آب در فضاهای هوایی می شوند؛ یعنی کیسه هایی که باید کار انتقال اکسیژن را انجام دهند، پر از مایه التهابی می شود. ازاین رو فرد هنگام رفتن به پزشک احیانا علائمی مانند تب، سرفه، خلط، درد قفسه سینه و تنگی نفس داشته باشد.

وی با تکیه بر اینکه بسته به سن بیمار علایم او هم متفاوت خواهد بود، خاطرنشان کرد: پزشک بعد از معاینات بالینی و گرفتن عکس از قفسه سینه می تواند وجود بیماری ذات الریه را تایید یا رد کند. بعضی از علایم با درگیری دستگاه تنفسی یک شکل هستند، تشخیص و افتراق این دو از هم از راه عکس قفسه سینه اتفاق خواهد افتاد. تمام میکروارگانیسم هایی که می توانند دستگاه تنفس را درگیر کنند از دو طریق به ما می رسند. انتقال هوایی و انتقال از راه دست در این مورد عنوان می شود.

وی ادامه داد: انتقال هوایی خود مشتمل بر دو بخش هستند. بخش اول قطرات هوایی که ریز و سبک هستند که برد زیادی داشته و روی هوا می مانند که مهمترین آنها میکروب سل، ویروس آنفلوآنزا و ویروس کرونا بعنوان یک عامل نوظهور است و بخش دوم شامل مابقی عواملی است که سبب ایجاد پنومونی می شوند که اینها قطرات تنفسی هستند که روی هوا نمی مانند و بردی حداکثر ۱.۵ متری دارند و بلافاصله به علت سنگینی روی سطوح می نشینند که از انها تحت عنوان دراپلت یا قطرات تنفسی یاد می شود که عمده میکروب ها و ویروس هایی که سبب بروز ذات الریه می شوند از این طریق وارد کیسه های هوایی می شوند. بنابراین است که تاکید می نماییم یکی از مهم ترین کارهایی که سبب جلوگیری از انتقال پنومونی می شود، استفاده از ماسک و شستن دست ها است.

این متخصص بیماری های عفونی با اشاره به اینکه در این بیماری علم عفونی بعنوان یک اورژانس شناخته می شود، تصریح کرد: ذات الریه زمان تشخیص طلایی و اورژانس دارد و بعد از تشخیص بیمار با دریافت درمان مناسب بهبود پیدا می کند. البته بیماری که با علایم درگیری دستگاه تنفسی به ما رجوع می کند، معمولا دوره طلایی را طی کرده است و باید ظرف چندساعت تشخیص قطعی را بدهیم تا درمان مناسب آغاز شود.

وی ضمن اشاره به اینکه عموما برای ویروس درمان زیادی وجود ندارد، افزود: برای آنفلوانزا و الان برای کرونا درمان نسلی وجود دارد که مانع از تشدید بیماری شود. سایر ویروس ها هم امکان دارد ایجاد بیماری کنند اما بیماری چندان شدید نخواهد بود. در مورد میکروب ها هم بهترین درمان آنتی بیوتیک ها هستند که در مدت زمان مشخص بعنوان درمان تجربی به بیمار می دهیم، در صورتیکه درمان با آنتی بیوتیک با دوز مناسب و بموقع آغاز شود پاسخ به آن هم به سرعت اتفاق می افتد.

وی ادامه داد: گاهی اوقات عوامل میکروبی و ویروسی با هم یک عارضه مشترک ایجاد می کنند. یعنی ویروس ایجاد ذات الریه می کند و باکتری روی آن می نشیند. بروز ذات الریه از راه قارچ ها و انگل ها به زمینه خاص نیاز دارد؛ بروز بیماری از راه قارچ ها در کسانی رخ می دهد که ضعف ایمنی دارند و برای افراد معمولی شاهد این نوع از بروز ذات الریه نیستیم. افرادی که عمل پیوند عضو انجام دادند، یکی از گروه های در معرض خطر مبتلا شدن به ذات الریه از راه قارچ ها هستند.

وی مهم ترین نکته در درمان ذات الریه را در جلوگیری از مبتلا شدن به آن خواند و تصریح کرد: پیشگیری از انتقال ویروس ها و میکروب ها به دستگاه تنفسی مهم ترین تاکید ما است. استفاده از ماسک و شست وشوی دست ها مهم ترین راه جلوگیری از مبتلا شدن به آنفلوآنزا، کرونا و حتی انواع سرماخوردگی ها است. واکسیناسیون هم بعنوان یک شیوه جلوگیری از بیماری شناخته می شود اما هیچ گاه جایگزین روش زدن ماسک و شستن دست ها نخواهد شد.

نجاری افزود: واکسن آنفلوانزا هرسال با سوش های مناسب آن سال تهیه می شود و لازم است افراد پرخطر مانند بیماران قلبی_عروقی، خانم های آبستن و… از آن استفاده کنند. واکسن دیگری به نام پنوموکوک هم وجود دارد که ضد میکروبی به نام پنوموکوک است و سفارش می شود افراد پرخطر مانند کسانی که طحال خویش را برداشتند، افراد مسن، کسانی که به صورت مکرر گرفتار عفونت ریوی می شوند از آن استفاده کنند.

وی ادامه داد: گروه دیگری هستند که بسیار در معرض خطر پنومونی قرار دارند که بعنوان بیماری های انسدادی مزمن ریه بیمار خواهند شد که در افراد سیگاری بسیار زیاد مشاهده می شود. کسانی که ۱۵ تا ۲۰ سال است که مصرف کننده سیگار هستند در فصول سرد سال بعنوان یک گروه بسیار پرخطر شناخته می شوند که باید با تحویز پزشک از واکسن پنوموکوک استفاده کنند و هر زمان که تب یا تشدید سرفه پیدا کردند، ضعف شدید داشتند و… حتما به مراکز درمانی رجوع کنند.

وی ضمن اشاره به اینکه احیانا در جهان سالانه ۵۰۰ میلیون نفر گرفتار ذات الریه می شوند، تصریح کرد: این افراد معمولا بیماری زمینه ای دارند و یا جمعیت بالای ۶۵ سال هستند.

نجاری ضمن اشاره به اینکه ذات الریه در مراحل پیشرفته می تواند سبب مرگ شود، اظهار داشت: حدودا یک درصد از عدد یاد شده در مورد مبتلا شدن به ذات الریه سبب مرگ می شود.

وی درباره اینکه آیا احتمال بروز ذات الریه بعد از مبتلا شدن به کرونا وجود دارد با خیر؟، اظهار داشت: در ۸۰ درصد مبتلایان کرونا، ذات الریه اتفاق نمی افتد و یا بسیار خفیف بروز پیدا می کند. ۲۰ درصد از مبتلایان کرونا گرفتار عفونت ریوی ناشی از آن می شوند که اگر بموقع شناخته و درمان گردد، ۱۵ درصدشان بهبود می یابند و ۵ درصد هم احتیاج به مراقبت ویژه پیدا می کنند. این ۵ درصد معمولا بیماری زمینه ای دارند که آمار مرگ و میر کرونا در این افراد بالا است. عامل ایجاد ناتوانی و مرگ و میر ناشی از کرونا در ذات الریه ناشی از کرونا شناخته می شود.

منبع: tebeasil.ir