یک فلوشیپ ناباروری عنوان کرد؛ بیماری التهابی لگن می تواند موجب ناباروری شود

به گزارش طب اصیل یک جراح و متخصص زنان و زایمان، با اشاره به عفونت های رحمی، اظهار داشت: بیماری التهابی لگن می تواند موجب ناباروری شود.
به گزارش طب اصیل به نقل از مهر، بیست و ششم مهر تا دوم آبان ۹۹، هفته ملی سلامت بانوان نام گرفته است. نیمی از جمعیت کشور که سلامت آنها نقشی تعیین کننده در سلامت خانواده و جامعه و همچنین، نسل های آتی دارد، زنان هستند. یکی از اشکالات مهم سلامت بانوان که می تواند عوارض جدی، همچون ناباروری به دنبال داشته باشد، بیماری التهابی لگن (Pelvic Inflammatory Disease) است. اما علل بروز این بیماری و راه های تشخیص و درمان آن چیست. آتوسا کریمی جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری، در توضیح این بیماری، اظهار داشت: بیماری التهابی لگن یا PID عبارت است از عفونت رحم، لوله های رحمی و دیگر بخش های دستگاه تناسلی که می تواند به داخل لگن نیز پخش شود و ایجاد چسبندگی و آبسه کند. بیماری التهابی لگن با بالا رفتن و سیر صعودی میکروارگانیسم ها و میکروب هایی که در بخش های تحتانی سیستم تناسلی کولونیزه می شوند، رخ می دهد. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، اضافه کرد: ممکنست عفونت هایی در ناحیه واژن یا سرویکس (دهانه رحم) وجود داشته باشد. این عفونت ها موجب بر هم خوردن pH طبیعی واژن می شوند. این وضعیت موجب می شود باکتری هایی که بطور طبیعی در این ناحیه زندگی می کنند، یعنی لاکتوباسیل ها، به تدریج کاهش یابند و از بین بروند و در عوض، میکروارگانیسم های عفونت زا رشد کنند. اگر در این مرحله عفونت واژن یا واژینیت و یا عفونت سرویکس یا سرویسیت درمان نشود، از کانال دهانه رحم یا اندوسرویکس به سمت بالا حرکت می کند و وارد حفره رحم می شود. در این صورت، لایه داخلی رحم یا اندومتر گرفتار التهاب و عفونت می شود که به آن اندومتریت گفته می شود. وی با اشاره به عوارض درمان نشدن عفونت رحم، افزود: اگر این عفونت بطور کامل درمان نشود، ممکنست از داخل رحم به لوله های فالوپ کشیده شود و این لوله ها را گرفتار التهاب کند که به آن سالپنژیت گفته می شود. در مراحل پیشرفته تر، تجمع مایع چرکی و حاوی چسبندگی و ویسکوزیته بالا، ایجاد هیدروسالپنکس می کند و در چنین شرایطی ممکنست عفونت از انتهای لوله ها در فضای لگن منتشر شود و تخمدان ها را نیز درگیر کند و در حفره لگن ایجاد التهاب، چسبندگی و آبسه کند. این متخصص زنان درباره علل بروز و عوامل خطر بیماری التهابی لگن اظهار داشت: میکروارگانیسم های بسیار زیادی می توانند موجب بروز بیماری التهابی لگن شوند، ولی کلامیدیا و سوزاک، که هر دو از عفونت های انتقال یابنده از راه تماس جنسی اند، از مهم ترین عوامل بروز بیماری التهابی در لگن هستند. این بیماری اغلب خانم های در سنین تولیدمثل را درگیر می کند، اما احتمال ابتلای خانم ها در سنین زیر ۲۵ سال بیشتر است، برای اینکه دهانه رحم هنوز به حد کافی بلوغ نیافته است. رفتارهای پرخطر جنسی و روابط خارج از ازدواج همچون عوامل خطر ابتلاء به این بیماری اند و خانم هایی که خودشان یا همسرشان شرکای جنسی گوناگون دارد، در معرض خطر ابتلاء قرار دارند. استفاده از دوش واژینال نیز احتمال خطر ابتلاء به این بیماری را بیشتر می کند، برای اینکه هم تعادل pH محیط واژن و سرویکس را بر هم می زند و هم موجب به بالا رانده شدن عفونت می شود. همچنین، خطر بروز بیماری التهابی لگن در خانم هایی که از IUD استفاده می نمایند، اندکی بیشتر است. کریمی درباره علایم این بیماری توضیح داد: وقتی عفونت در مراحل اولیه است، یعنی خانم مبتلا به واژینیت یا سرویسیت است، ممکنست علائمی همچون تحریک پوستی در ناحیه بیرونی اندام های تناسلی، ترشحات غیرعادی واژینال، درد، خارش یا سوزش، لک بینی و یا خون ریزی های غیرعادی داشته باشد. اما وقتی رحم و لوله ها درگیر می شوند و در واقع بیماری التهابی لگن شکل می گیرد، علایم بسیار متغیر است. طیفی از علایم از دردهای واضح در نواحی تحتانی شکم و تب و لرز تا ناباروری ممکنست بروز کنند. البته، گاهی ممکنست خانم مبتلا هیچ علامت واضحی نداشته باشد. این فلوشیپ ناباروری به عوارض بیماری التهابی لگن اشاره نمود و اضافه کرد: وجود التهاب در آندومتر یا جدار داخلی رحم می تواند مانع لانه گزینی جنین و در نتیجه ناباروری شود. همچنین، تورم و عفونت لوله ها ممکنست مانع حرکت تخمک و اسپرم و ناباروری شود. همین طور التهاب و عفونت لوله های رحمی همچون عوامل اصلی خطر حاملگی لوله ای یا خارج رحمی است. حاملگی خارج رحمی اگر منجر به پارگی لوله شود، می تواند خونریزی شدید و خطر مرگ به دنبال داشته باشد. عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، درباره تشخیص و درمان این بیماری توضیح داد: وقتی عفونت هنوز در ناحیه تحتانی سیستم تناسلی، یعنی محدود به واژن یا سرویکس است، فقط با یک عفونت موضعی مواجه ایم و درمان آن ساده است. اما لازم است خانم ها به علائمی که قبلاً به آنها اشاره شد، مثل ترشحات غیرعادی واژینال یا سوزش و خارش در ناحیه تناسلی، بی تفاوت نباشند و در صورت داشتن این علایم، حتما به پزشک مراجعه کنند. پزشک با گرفتن شرح حال و علایم، معاینه و بررسی رنگ و نوع ترشحات، درمان دارویی لازم را تجویز می کند. البته، بسیار مهمست که دوره درمان کامل شود تا واژینیت یا سرویسیت بطور کامل از بین برود و عفونت به سمت بالا نرود و رحم و لوله ها را درگیر نکند. همچنین، در مواردی که عفونت خانم از نوع عفونت های مقاربتی باشد، همسر وی نیز حتما باید بطور همزمان دارو دریافت کند و درمان گردد. ایشان سپس اضافه کرد: اگر عفونت وارد اندوسرویکس شود و نواحی دیگر، مثل رحم و لوله ها را درگیر کند، پزشک متخصص زنان برمبنای شرح حال، معاینه، بررسی ترشحات و نواحی دردناک به تشخیص بیماری التهابی لگن می رسد. همچنین، با انجام سونوگرافی می تواند آبسه یا تجمع مایع داخل لگن و حتی تورم واضح و شدید لوله ها را ببیند و به تشخیص قطعی برسد. خط نخست درمان بیماری التهابی لگن، درمان دارویی با آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی، در نوع و دوز مناسب و کامل است. اما اگر خانم به درمان های دارویی پاسخ ندهد، ممکنست نیاز باشد برای تخلیه آبسه ها و رفع چسبندگی ها لاپاراسکوپی صورت گیرد. البته یکی از روش های درمانی جدیدتر، تخلیه آبسه با درناژ بوسیله واژن، با هدایت سونوگرافی یا سی تی اسکن است. کریمی در آخر تصریح کرد: مهم ترین راه پیش گیری از ابتلاء به بیماری التهابی لگن، پرهیز از روابط جنسی پرخطر و خارج از ازدواج است. همچنین، خانم ها نباید نسبت به علائمی همچون ترشحات غیرعادی، لک بینی و خارش و درد و سوزش در ناحیه تناسلی بی تفاوت باشند و باید بدانند که در صورت مراجعه به موقع به پزشک و درمان کامل عفونت های ساده واژن یا سرویکس، می توانند از بروز بیماری التهابی لگن و عوارض شدید آن جلوگیری نمایند.

منبع: