اینترنتی شدن داروخانه ها و آینده شغلی داروسازان

به گزارش طب اصیل مدیر گروه اقتصاد و مدیریت دارویی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به نقش داروخانه های اینترنتی در آینده شغلی داروسازان و با تاکید بر اینکه نقش داروساز با اینترنتی شدن داروخانه کمرنگ نمی شود؛ حوزه های کاری نوین برای داروسازان و زیرساخت ها و بسترهای لازم برای اینترنتی شدن داروخانه ها را شرح داد.
دکتر حمیدرضا راسخ در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به رشد سریع فناوری های نوین در دنیای امروز و با اشاره به اینکه جامعه امروز برای بکارگیری تکنولوژی های جدیدی مانند اسنپ، خودرو های برقی و استفاده از کارت های بانکی به جای پول نقد حق انتخابی ندارد، اظهار داشت: به بیان دیگر نمی توان با این موج دیجیتال مقابله نمود و تحت تاثیرآن قرار نگرفت؛ در این میان داروخانه های اینترنتی هم بعنوان بخشی از این فناوری نوین موجی به وجود می آورد که جامعه تنها می تواند روند آنرا آهسته کند، ولی قادر به متوقف کردن آن به صورت کامل نخواهد بود. بنابراین باید از این شرایط به نحو بهینه استفاه نماییم.
وی در ارتباط با روند اینترنتی شدن داروخانه ها، اظهار داشت: این مسئله در کلام بسیار ساده است، اما در عمل کار بسیار دشواری به نظر می رسد؛ چون که در این شیوه باید اطلاعات جامع و کامل از سوابق بیماری افراد به همراه سری کامل مدارک پزشکی (آزمایشات، عکس ها و… ) بیمار را در اختیار داشته باشیم.
قصور داروساز در داروخانه های الکترونیک به راحتی قابل پیگیری است
وی افزود: با فرض اینکه این سیستم از صحت و سلامت کامل برخوردار باشد، نظارت بر تجویز و تحویل دارو به صورت الکترونیکی راحت تر و سریع تر از نوع فیزیکی آن است؛ چونکه در سیستم اینترنتی با عنایت به وجود امضاهای الکترونیکی، هرگونه کوتاهی و قصور از سوی پزشک و همینطور داروساز به راحتی قابل پیگیری می باشد.
در حال حاضر فروش اینترنتی دارو در ایران ممنوع است
وی با اشاره به اینکه هم اکنون فروش اینترنتی دارو در ایران ممنوع می باشد، اظهار نمود: با این وجود بدون شک در آینده نه چندان دور با این مورد روبرو خواهیم شد و بعید نیست که در سال های آتی دیگر اثری از داروخانه های فیزیکی در سطح شهرها نباشد.
زیرساخت های لازم برای تقویت داروخانه های اینترنتی
راسخ همینطور در پاسخ به این سؤال که زیرساخت های لازم و جامع وزارت بهداشت برای تقویت داروخانه های اینترنتی چیست، اظهار داشت: یکی از تکالیف معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت این است که اطمینان یابد زنجیره تأمین دارو در کشور به صورت کامل و تمام با راندمان بالا در حال انجام می باشد.
وی با اشاره به سایر زیرساخت های لازم اظهار داشت: راه اندازی دپارتمانی در سازمان غذا و دارو که متولی فعالیتهای در رابطه با تاسیس داروخانه و استمرار فعالیت داروخانه ها باشد از اقدامات لازم برای اجرای این طرح است.
تحلیل و بررسی اقتصاد داروخانه مطالبه دانشجوی امروز
وی با اشاره به اینکه کاری که هم اکنون انجام می شود تا ۳۰-۴۰ سال پیش قابل قبول بوده است، افزود: مطالبه دانشجوی امروز ایجاد دپارتمانی برای تحلیل و بررسی اقتصاد داروخانه و کسب اطمینان از عملکرد حوزه تأمین داروست.
ایجاد محدودیت به جای تقویت نظارت راه چاره نیست
راسخ با اشاره به برخی مشکلات نظارتی در کشور، اظهار داشت: متاسفانه یکی از قوانینی که در دنیا وجود دارد ولی در ایران با مشکلاتی روبروست، ایجاد محدودیت به جای تقویت نظارت و ایجاد سیستم های نظارتی و تحلیلی کارآمد است. به عبارت دیگر با این دیدگاه که نمی توانند کنترل کنند، پس اساسا مجوز نمی دهند.
وی نخستین اجبار در سازمان غذا و دارو را تقویت واحد داروخانه های سازمان دانست و اظهار داشت: تقویت به معنای توانمند شدن و ارتقای ظرفیت های علمی نه به لحاظ تعداد.
بسترهای لازم برای پیشگیری از خطا و تخلف در داروخاته های اینترنتی
این استاد مدیریت و اقتصاد دارو با اشاره به بسترهای لازم برای عملکرد مطلوب داروخانه های اینترنتی برای پیشگیری از خطا و تخلف، خاطرنشان کرد: بخش اول به زیرساخت های لازم در خود سازمان غذا و دارو بازمی گردد که بتواند با استفاده از سیستم های گزارش گیری الکترونیکی و بر خط، عملکرد داروخانه ها را ارزیابی کند.
ضرورت راه اندازی داروخانه های زنجیره ای
وی در این رابطه به داروخانه های زنجیره ای اشاره نمود و اظهار داشت: در حقیقت حسنی که برای داروخانه های زنجیره ای وجود دارد، این است که یک شرکت زمینه های لازم را به لحاظ نرم افزاری و نظارتی کافی بوجود می آورد و سازمان غذا و دارو فقط بر عملکرد همان شرکت نظارت می کند. بعنوان مثال یک شرکت ۳۰ داروخانه را تحت نظارت داشته باشد و خود تحت نظارت سازمان غذا و دارو باشد.
نقش داروساز با اینترنتی شدن داروخانه کمرنگ نمی شود
راسخ با اشاره به اینکه اینترنتی شدن داروخانه ها نقش داروساز را در جامعه کمرنگ نمی کند، تصریح کرد: داروساز باید مهارت های خویش را در حوزه دیجیتال تقویت کرده و خویش را برای آینده آماده کند.
عضو هیات علمی دانشکده داروسازی شهید بهشتی با اشاره به بعضی از ملاک ها و خصوصیت های لازم داروسازان برای حضور در فضای اینترنتی، اظهار داشت: داروساز باید از قدرت مشاوره ای خود به جای قدرت خدمات بیشتر استفاده نماید. نگاه داروساز نباید الزاما به داروخانه متصل شود؛ چونکه داروساز در دوره آموزشی، ارائه خدمات مختلف در حوزه مدیریت بیماری ها را آموخته و باید از آنها استفاده نماید.
حوزه های کاری نوین برای داروسازان
وی با اشاره به اینکه مدل کسب و کار داروساز در دنیا از حالت داروخانه داری خارج شده است، اظهار داشت: مطالبات فناوری های جدید هم در همین راستاست. داروسازها می توانند در حوزه مشاوره های آنلاین برای بیماری های صعب العلاج و مزمن و یا بیمارانی که اعمال جراحی انجام داده اند و احتیاج به مراقبت های دارویی دارند هم موثر واقع شوند.
استاد مدیریت و اقتصاد داروی دانشکده داروسازی شهید بهشتی در انتها مدیریت مصرف دارو در داروخانه های بزرگ بیمارستانی که فواید بسیاری مثل صرفه جویی ریالی و اجتماعی دارد و سود بیمه ها و بیماران را زیاد می کند را از دیگر حوزه هایی دانست که داروساز می تواند به آنها ورود پیدا کند و درواقع نقش آفرینی داروساز باید در مدیریت داروها باشد.