یافته های یک پژوهش نشان داد اهمیت لباس پرستار در کاهش اضطراب کودکان بستری

طب اصیل: افتادن گذر بچه ها به بیمارستان و نیاز به بستری شدن آنها به سبب بیماری، یکی از ناراحت کننده ترین موضوعاتی است که خانواده ها، پرسنل بیمارستانی و از همه مهم تر، خود بچه ها تجربه می کنند. پژوهشگران کشور برای رهایی کودکان از اضطراب فراوان چنین لحظه هایی، تغییر در پوشش پرستاران را سفارش کرده اند.
به گزارش طب اصیل به نقل از ایسنا، حدود ۳۰ درصد از کودکان، حداقل یک دفعه در طول دوران کودکی در بیمارستان بستری می شوند و حدود پنج درصد از آنها نیز، چندین بار چنین رویدادی را تجربه می کنند.
بستری شدن برای کودکان، بعنوان بحرانی برای اجتماعی شدن و سازگاری با محیط جدید آن هم در شرایطی است که نه تنها از سلامت برخوردار نیستند، بلکه در معرض برخورد با عوامل ناشناخته و خطرآفرین نیز قرار دارند. محدودیت کودک در مکانیسم های دفاعی همچون مهارت حل مسئله و تصمیم گیری، داشتن دید خودمحور از دنیا و تجربیات محدود وی، موجب ترس وی در موقعیت های تهدیدکننده ای همچون بستری شدن می شود.
به اعتقاد متخصصان، ازآنجاکه بستری شدن در بیمارستان، موجب اضطراب کودک می شود، این امر می تواند عامل مهمی در به تأخیر انداختن بهبودی کودک باشد. بر این اساس این موضوع، مشکل بزرگی برای خانواده و تجربه ای تهدیدکننده برای کودکی است که تلاش می کند وظایف مربوط به سطح تکاملی خودرا انجام دهد.
صاحب نظران معتقدند کودک بستری در بیمارستان در معرض تهدیدهای مختلفی ازجمله جدایی از والدین، نبود فرد قابل اعتماد، لطمه جسمی، درد، محیط ناآشنا، از دست دادن استقلال و محرکات اضافی مثل سروصدا و بو قرار می گیرد و بایستی برای رهایی از اضطرابی که در همین رابطه به او دست می دهد، چاره ای اندیشید و در این رابطه، هم روش های دارویی و هم روش های غیر دارویی قابل سفارش هستند.
این موضوع، مورد توجه تعدادی از پژوهشگران کشور از دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه فردوسی قرار گرفته تا درباب آن مطالعه ای انجام دهند. در این مطالعه، پژوهشگران فوق، تأثیر لباس مصور شده را بعنوان یک روش غیردارویی، بر ترس بدو پذیرش کودکان مورد بررسی قرار داده اند.
این پژوهش روی ۵۰ کودک ۳ تا ۶ ساله در بدو پذیرش در بخش اطفال بیمارستان امام رضا (ع) مشهد انجام شده است.
برای این کودکان، در یک برنامه یک ساعته که توسط تیم تحقیق انجام شد، یکی از پژوهشگران با لباس مصور شده با کودک احوالپرسی می کرد، خودرا به کودک معرفی می کرد و فضای بخش و کارهایی که مقرر است برای کودک صورت گیرد را برایش بازگو می کرد.
همچنین تمام رویه های بدو پذیرش با کمک پژوهشگر انجام می شد و در مرحله پایانی نیز، پژوهشگر کودک را جهت مستقر شدن در تخت، به اتاقش می برد و بعد از سنجش ترس کودک با ابزار خودگزارشی، از او خداحافظی کرده و اتاق را ترک می کرد.
بر اساس یافته های این پژوهش، مشخص شد که میانگین نمره ترس در کودکانی که برای آنها از برنامه فوق استفاده شده بود، بطور قابل توجهی از گروه دیگر که وضعیتی معمولی داشت، پایین تر بود. بر این اساس، پژوهشگران کاهشی ۸۵ درصدی را در میزان اضطراب این کودکان شاهد بودند.
در این خصوص، طیبه ریحانی، محقق گروه کودکان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و سایر همکارانش در این پژوهش می گویند: «با توجه به هدف پژوهش، کودکان در گروه لباس مصور شده در مقایسه با گروه کنترل، ترس کمتری را دارا بودند. درعین حال، میانگین نمره ترس در کودکانی که سابقه بستری نداشتند، تقریباً به میزان ۰.۶ بیشتر از کودکانی بود که سابقه بستری قبلی داشتند».
آن ها می افزایند: «همچنین برمبنای نتایج به دست آمده، بین سن کودک و ترس کودک یک همبستگی معکوس وجود دارد. به عبارت دیگر، هر چه سن کودک افزایش می یابد، نمره ترس کودک کاهش پیدا می کند».
به بیان پژوهشگران فوق، «اهمیت فلسفه مراقبت کم استرس از کودکان، در به حداقل رساندن استرس های جسمی و روانی کودکان و خانواده آن هاست. بدین سبب پرستاران در تلاش اند تا اضطراب ناشی از درد، محیط بیگانه و افراد ناشناس را در کودکان به حداقل برسانند. در این راستا، لباس پرستاران که مکمل ارتباط غیرکلامی بین پرستار و کودک است، می تواند نقش اساسی در ساختن محیط کم استرس داشته باشد. به صورتی که مطالعات نشان داده اند لباس کارکنان بهداشتی و درمانی در کاهش ترس کودکان در برخورد با آنان مؤثر است. بر همین مبنا درصورتی که ظاهر پرستار سبب ایجاد ترس در کودک شود، نمی توان انتظار داشت که منشأ اضطراب در کودک بستری کاسته شود».
ریحانی و سه همکار دیگرش که یافته های پژوهش خودرا در «مجله پرستاری کودکان» متعلق به انجمن علمی پرستاری ایران منتشر نموده اند، با عنایت به نتایج بررسی های خود، استفاده از لباس مصور شده را در بخش اطفال بیمارستان ها، سفارش کرده اند.

منبع: طب اصیل