رئیس بخش پیوند کبد بیمارستان امام (ره) مطرح کرد؛ جزئیات هزارمین پیوند کبد، زنگ خطر کبد چرب

به گزارش طب اصیل رئیس بخش پیوند کبد مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره)، با اشاره به انجام هزارمین پیوند کبد، اظهار داشت: شایع ترین علت پیوند کبد، کبد چرب است و این یک زنگ خطر جدی است.
به گزارش طب اصیل به نقل از مهر، علی جعفریان، در ارتباط با وضعیت پیوند کبد در کشور و بیمارستان امام خمینی(ره)، اظهارداشت: اولین پیوند کبد ایران از سال ۱۳۷۲ شروع شده که کبد از تهران به شیراز منتقل شد. پس از آن تا سال ۱۳۸۰ تعداد محدودی پیوند انجام می شد، به سبب اینکه زیرساخت ها آماده نبود و از نظر قانونی هم در مرگ مغزی اشکالاتی وجود داشت. از سال ۱۳۷۹ که قانون مرگ مغزی در ایران تصویب گردید، این فرایند شتاب گرفت و در شیراز و بیمارستان امام خمینی (ره) کلید این کار رقم خورد. وی افزود: نخستین پیوند کبد در بیمارستان امام خمینی(ره) در دی ماه ۱۳۸۰ برای یک دختر ۱۲ ساله انجام شدکه هم اکنون هم تقریباً ۳۰ ساله است و ازدواج کرده و زندگی خوبی دارد. از سال ۱۳۸۵ به بعد تعداد پیوند کبد افزایش یافت و هم اکنون در سال بیشتر از ۸۰۰ پیوند کبد در ایران داریم. در شیراز مرکز بزرگی برای پیوند داریم و در سال ۲۰۱۷ رتبه اول جهانی از نظر تعداد پیوند در یک مرکز را به خود اختصاص داد. بیمارستان امام خمینی (ره) دومین مرکز در کشور و نخستین مرکز در تهران است و بعد از آن مراکز دیگری در بیمارستان طالقانی، مشهد، کرمان، گیلان، اصفهان، تبریز، و بیمارستان فیروزگر در تهران، فعالیت خویش را آغاز نموده اند. جعفریان اضافه کرد: بنظر می رسد که در کشور بین ۷ تا ۱۰ مرکز پیوند کبد لازم داریم که با توزیع جغرافیایی مناسب بتوانند به همه بیماران خدمت عرضه کنند. آمار دقیقی که نشان بدهد چه تعداد نیاز پیوند کبد در کشور وجود دارد در دست نیست؛ ولی در فهرست انتظار همیشه تقریباً جلوتر از پیوند هستیم و همیشه عده ای در لیست انتظار هستند. در منطقه هم پیوند کبد ایران در غرب آسیا و شمال آفریقا رتبه اول است و از بقیه کشورها در بخش پیوند کبد جلوتر هستیم. وی اظهار داشت: در دانشگاه علوم پزشکی تهران از سال ۱۳۸۰ رسماً کار پیوند را شروع کردیم و از سال ۱۳۸۵ این کار شتاب گرفت و از آن زمان تابحال سیر صعودی داشته است. در سال ۱۳۹۷، ۱۷۶ پیوند کبد در بیمارستان امام خمینی (ره) داشتیم و از سال ۱۳۹۵ پیوند کبد کودکان و هم زمان پیوند پانکراس و کلیه باهم آغاز شد. تابحال ۳۱ پیوند کودکان و ۱۳ مورد پیوند پانکراس و کلیه هم زمان داشتیم. پیوند هم زمان کبد و کلیه هم در موارد لازم انجام می شود و آمادگی برای پیوند هم زمان کبد و قلب هم وجود دارد. جعفریان اضافه کرد: گروه پیوند کبد دانشگاه چند مشخصه بارز دارد؛ ما یک گروه صد نفره هماهنگ، قوی و از خودگذشته داریم. در این تیم بیشتر از ۲۰ نفر هیئت علمی در گروه پزشکی از همه رشته ها عضو ثابت داریم. یکی از مهم ترین دستاوردهای ما این است که در طول این ۱۸ سال تیم به صورت ثابت با هم کار می کند و فقط اعضایی که بازنشسته می شوند از تیم خارج شده اند. گروه پرستاری بخش و آی سی یو و هم اتاق عمل که مجموعا ۶۰ نفر هستند و گروه درمانگاه که کار پشتیبانی و مقدماتی را انجام می دهند و سیستم هایی که این ها را به هم وصل می کند در کار پیوند درگیر هستند و نتیجه آن هم این است که توانستیم به رغم همه محدودیت هایی که داریم با نتایج خوبی پیوند را انجام دهیم و به عدد ۱۰۰۰ پیوند دست یابیم. وی در مورد ۱۰۰۰ پیوند کبد در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، اظهار داشت: ۱۰۰۰ خودش به تنهایی عدد جالبی است ولی در رشته های جراحی از هر عملی که ۱۰۰۰ تا صورت گیرد خیلی کار بزرگ و قابل ملاحظه ای است. وقتی راجع به پیوند کبد صحبت می نماییم خوب ۱۰۰۰ خیلی عدد مهمی است و نشان دهنده این است که ظرفیت بسیار خوبی در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) وجود دارد و افراد توانمندی هستند که می توانند این کار را پیش ببرند. رئیس بخش پیوند کبد بیمارستان امام خمینی(ره)، افزود: ما هم اکنون هر بیمار را با هر شرایط می پذیریم در صورتیکه ۵ سال پیش این طور نبود. این تیم حالا قادر می باشد بیماران بدحال گرفتار نارسایی حاد کبد و افرادی که سابقه جراحی های قبلی دارند را درمان کند. امیدوار هستم که بتوانیم از این به بعد هم این کار را ادامه می دهیم و با نتایج بهتر از قبل درمان پیوند کبد را به مردم عرضه نماییم. وی در ارتباط با مدت زمان انتظار برای پیوند، اظهار داشت: افرادی که باید پیوند شوند دو گروه هستند، بیمارانی که در فهرست انتظار هستند اما پیوند آنها فوریت ندارد، اولویت دوم ما می شوند و آنهایی که اولویت اول هستند معمولاً زیر سه ماه در انتظار می مانند. جعفریان گفت: پیوند کبد جزو پیوندهای حیاتی می باشد. بیمارانی که احتیاج به پیوند دارند میزان طول عمر آنها بدون پیوند کبد کوتاه است، اگر نارسایی حاد کبد داشته باشند این زمان در حد یکی دو روز است. بیماران مزمن هم موقعی که در فهرست اولویت اول پیوند می آیند طول عمر آنها عموما زیر یک سال است. بیمارانی که پیوند کبد نیاز دارند خیلی زندگی سختی دارند چونکه شکم باد کرده و پر آب است، زرد می شوند، اشتها ندارند، تغذیه مختل می شود و مرتب خواب آلودگی پیدا می کنند. همینطور خون ریزی های گوارشی پیدا می کنند و مرتب باید در بیمارستان بستری شوند و آنتی بیوتیک مصرف کنند. خانواده آنها هم به شدت درگیر هستند و زندگی خانواده مختل است. وی ادامه داد: عمل جراحی پیوند کبد کار خیلی پیچیده و سنگینی است. کبد حتما باید به صورت کار بیرون رود و کبد سالم جای آنرا بگیرد. از نظر تکنیکی عمل بسیار پیچیده و سختی است و در بیمارانی که سابقه عمل جراحی قبلی دارند فوق العاده دشوار است. متوسط زمان عمل پیوند کبد حالا در بیمارستان امام چهار ساعت و نیم است و گاهی اوقات در بیماران مشکل دار، هفت تا هشت ساعت به طول می انجامد. پس از عمل هم در فاز زودرس در یک ماه اول حوادث خیلی مهمی امکان دارد اتفاق بیافتد مثل خونریزی و عفونت و اختلال کارکرد عضو پیوندی. در یک ماه اول گاهی شرایط بسیار طوفانی است و بعد از آن به تدریج بیمار به زندگی عادی بر می گردد و به مرور زمان مقدار و دوز داروها هم کم می شود. جعفریان در ارتباط با پیش گیری از مبتلا شدن به کبد چرب، اظهار داشت: مهم ترین چیزی که مردم می توانند دقت کنند مبحث کبد چرب است که بیشتر آن تابع سبک زندگی و رژیم غذایی است. در فهرست ما شایع ترین علت پیوند کبد، کبد چرب است و این یک زنگ خطر جدی است. هم اکنون مشکل اول ما انواع هپاتیت ها نیست. ۲۵ درصد بیماران از این ۱۰۰۰ پیوند کبد صورت گرفته، کبد چرب داشته اند و این خیلی خطرناک می باشد. مهم ترین مساله این است که کبد چرب ناشی از سبک زندگی است، باید مراقب چاقی، کم تحرکی و رژیم غذایی نامناسب باشیم تا جمعیت بزرگی در آینده به فهرست پیوند کبد اضافه نشود. به افرادی که اضافه وزن دارند و یا بیماری های زمینه ای مانند دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بالا دارند سفارش می شود سونوگرافی و آزمایشات کبدی انجام دهند که کبد چرب دارند یا نه. اگر فردی متوجه شد که کبد چرب دارد و مراقبت کرد سیر بیماری متوقف می شود. اگر رژیم غذایی را اصلاح و وزن را کم کنند معمولاً کبد چرب برمی گردد به حالت عادی و یا پیشرفت نمی نماید. در غیر این صورت کبد چرب وارد فاز التهابی می شودکه در آن زمان آنزیم ها بالا می رود و آزمایش ها به هم می ریزد و سرنوشت نهایی آن سیروز کبدی است که غیر قابل برگشت است. وی ادامه داد: در کشور ما وقتی فردی مرگ مغزی می شود بدون رضایت خانواده اش اهدای عضو ممنوع می باشد در صورتیکه در بسیاری از کشورهای دنیا این طور نیست، اگر کسی خودش اجازه داده باشد دیگر رضایت خانواده لازم نیست. اگر فردی کارت اهدای عضو همراه خودداشته باشد، طبعاً خانواده هم راحت تر رضایت می دهند. بدین سبب فردی که تمایل دارد اگر خدای نکرده سرنوشتش این بود که با مرگ مغزی از دنیا برود، از اعضای او افراد دیگری استفاده کنند، اگر کارت اهدای عضو داشته باشد این فرایند را تسهیل می کند. جعفریان افزود: اگر پیوند در کشور ما پیشرفت خوبی داشته به این علت است که خانواده هایی این از خودگذشتگی را کرده اند که عضوی اهدا می شود. حالا ما سالیانه بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ دهنده مرگ مغزی داریم که برای اهدای عضو رضایت می دهند در صورتیکه تعداد مرگ مغزی در کشور ما بیشتر از ۴ برابر این تعداد است. اگر تمام مرگ مغزی های کشور رضایت دهند ما دیگر به هیچ دهنده زنده برای پیوند کلیه نیاز نخواهیم داشت و مشکلات مختلف فعلی در این خصوص برطرف خواهد شد. وی اظهار داشت: بدانید که دهنده مرگ مغزی کسی است که مرگ برایش اتفاق افتاده و قرار نیست این آدم به حیات برگردد. فرد گرفتار مرگ مغزی، مغز ندارد و هیچ یک از فعالیت های مغز و ساقه مغز در وی وجود ندارد. ضربان قلب در این بیماران فقط با کمک دستگاه حفظ می شود و هر لحظه که دستگاه خاموش شود قطع می شود. بنابر باید این فرصت طلایی را قدر بدانیم و از ارگان های سالم فردی که گرفتار مرگ مغزی شده برای بیمارانی که با پیوند به زندگی برمی گردند، استفاده نمائیم.