همه چیز درباره گرمازدگی

طب اصیل: گرمی هوا احتمال مبتلاشدن به بیماری هایی که با گرما مرتبط هستند را افزایش می دهد؛ یکی از شایع ترین این بیماری ها گرمازدگی است که سه مرحله دارد و می تواند فرد را تا سر حد مرگ هم ببرد.

دکتر غلامرضا معصومی- متخصص طب اورژانس – در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه گرمازدگی همچون حوادثی است که کاملا قابل پیشگیری است، اظهارکرد: در صورت بی توجهی به علائم گرمازدگی و عدم درمان آن، فرد امکان دارد به سمت مرگ سوق پیدا کند.

وی با اشاره به اینکه گرمازدگی برمبنای علائم، نشانه ها و نحوه درمان به سه دسته تقسیم می شود، اظهار داشت: این سه دسته عبارتند از گرفتگی عضلات ناشی از گرما، خستگی ناشی از گرما و سکته گرمایی. باید توجه کرد که این تقسیم بندی عملا سیر علائم و مشکلات ناشی از گرمازدگی را نشان داده است که در صورت عدم درمان از هر مرحله به مرحله بعد ادامه می یابد.
عوامل موثر در شروع گرمازدگی را بشناسیم
معصومی با اشاره به اینکه اگر به عوامل گرمازدگی توجه و آنها را کنترل نماییم، از گرمازدگی و پیشرفت کردن آنها جلوگیری می شود، اظهارکرد: این عوامل شامل مواردی می شوند که موجب بالا رفتن دما و از دست رفتن آب بدن می شوند. باید توجه کرد که کودکان به خصوص در سنین زیر چهار سال و سالخوردگان خصوصاً افراد بالای ۶۵ سال در معرض گرمازدگی قرار دارند.

این متخصص طب اورژانس اشاره کرد: قرار گرفتن کودکان در محیط های گرم مانند داخل ماشین، پوشیدن لباس های تیره در فصل گرم، مصرف نکردن مایعات به میزان لازم در گرما، وارد شدن ناگهانی در محیط گرمی که پیکر شخص هنوز به آن عادت نکرده است، قرار گرفتن در زیر آفتاب، قرار گرفتن در محیط گرم با رطوبت بالا، عواملی که موجب از دست رفتن آب بدن می شوند مانند مصرف قرص های ادرار آور و الکل و چاقی همچون عوامل بروز گرمازدگی محسوب می شوند.
گرفتگی عضلات ناشی از گرما
این متخصص طب اورژانس با اشاره به اینکه گرفتگی عضلانی مشخص ترین علامت گرمازدگی است، اظهارکرد: یکی از شایع ترین مثال های گرمازدگی، گرفتگی عضلانی است که بطور مکرر در میادین ورزشی به خصوص فوتبال دیده می شود. باید توجه کرد که درمان در این مرحله راحت و در صحنه خواهد بود و نیازی به انتقال بیمار به مرکز درمانی نیست. بر طرف کردن گرفتگی با کشش در جهت مخالف عضلات انجام می شود و نوشیدن مایعات فراوان و البته نوشیدنی های ورزشی جلوی اتفاق مجدد را خواهد گرفت. اگر بیمار را به محل خنک منتقل نماییم، اساسا سیر بهبود علائم سریع تر خواهد شد.
خستگی گرمایی
معصومی اضافه کرد: اگر در مرحله گرفتگی عضلانی اقدام مناسبی انجام نشود، به خصوص در کودکان و افراد مسن، فرد وارد مرحله خستگی گرمایی خواهد شد که به صورت تعریق شدید و ضربان قلب بالا همراه با گیجی و خواب آلودگی، احساس ضعف، کرامپ عضلانی، تهوع و سردرد همراه با افت فشار خون مشخص خواهد شد. معمولا در هوایی که رطوبت بالا دارد، وضعیت وخیم تر می شود.

وی با اشاره به اینکه سفارش می شود در این مرحله تمام فعالیت ها قطع و فرد به مکانی خنک منتقل شود و مایعات بنوشد، اظهارکرد: اگر علائم بیمار ظرف مدت یک ساعت بهبود نیابد و یا دمای اولیه بالای ۴۰ درجه سانتی گراد باشد، باید سریعا فرد را به بیمارستان منتقل کرد.

این متخصص طب اورژانس با اشاره به اقداماتی که باید قبل و حین انتقال فرد به بیمارستان انجام دهیم، اظهار داشت: بیمار را سریعا از محیط گرم خارج کنید، لباس هایش را در بیاورید، سریعا بیمار را خنک کنید یکی از بهترین این روش ها این است که بدن بیمار را خیس کرده و در معرض باد قرار دهید و در صورت تحمل، مایعات خنک به بیمار بنوشانید.
سکته گرمایی چیست؟
وی درباره سومین مرحله گرمازدگی یعنی سکته گرمایی نیز اظهار داشت: در ادامه سیر گرمازدگی، اگر در مرحله قبل نیز اقدام موثری انجام نگیرد، بیمار وارد فاز سکته گرمایی می شود. علائم ورود به این فاز عبارتند از عدم تمرکز، کم شدن تعریق، بر افروختگی پوست، ضربان قلب بالا همین طور تنفس های تند، گیجی و منگی و نهایتا بیهوشی و مرگ.

معصومی همین طور اظهار نمود: در این فاز معمولا اقدام خاصی در بیرون از بیمارستان قابل انجام نیست. بیمار باید بلافاصله به بیمارستان منتقل و اقدامات لازم مایع درمانی و کاهش دمای بدن برایش صورت گیرد البته اگر در این شرایط امکانات درمانی در دسترس نیست یا رسیدن به این امکانات زمان بر است، می توان فرد را در آب سرد خواباند سپس بدن خیسش را در مقابل باد قرار داد. گذاشتن یخ در کنار بدن بیمار و زیر بغل و کشاله های ران نیز می تواند کمک کننده باشد.

منبع: طب اصیل